Page 13 - Orchem บทนำ 1

โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ตรัง เรอง เคมีอินทรีย์
ื่

ใบความรู้ที่ 2
การเขียนสูตรโครงสร้างสารประกอบอินทรีย์

สูตรโครงสร้างของสารเป็นสูตรที่แสดงการจัดเรียงตัวของอะตอม โดยการเขียนสูตรนั้นอาจเขียนได้

ิ
หลายแบบ เช่น สูตรโครงสร้างลิวอิสแบบจุด (dot structure) สูตรโครงสร้างลิวอสแบบเส้น (dash formula)
สูตรโครงสร้างแบบย่อ (condensed structural formula) และสูตรโครงสร้างแบบเส้นและมุม (bond-line
structural formula) เช่น สารอินทรีย์ที่มีสูตรโมเลกุลเป็น C H O สามารถเขียนเป็นสูตรโครงสร้างในแบบ
2 6
ต่าง ๆ ดังแสดง

H H H H
CH OCH 3 O
3
H C O C H H C O C H

H H H H condensed Bond-line

Dot structure Dash formula structural formula structural formula

ข้อความทราบ

1. สูตรโครงสร้างลิวอิสแบบจุด (dot structure) เป็นสูตรโครงสร้างที่ใช้จุดแทนอิเล็กตรอนวงนอกสุดของ

อะตอมที่เกิดพันธะ ใช้จุดแทนอิเล็กตรอน 1 ตัว และใช้จุด 2 จุดแทนอิเล็กตรอนคู่ร่วมพันธะ

2. สูตรโครงสร้างลิวอิสแบบเส้น (dash formula) เป็นสูตรโครงสร้างที่ใช้เส้นและจุดแทนอิเล็กตรอนวงนอกสุด
ั
ของอะตอมที่เกิดพนธะ ใช้เส้น 1 เส้นจะแทนอเล็กตรอน 2 ตัว หรือ 1 คู่ การเขียนสูตรโครงสร้างในลักษณะนี้
ิ
จะแสดงอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยวด้วยหรือไม่ก็ได้

3. สูตรโครงสร้างแบบย่อ (condensed structural formula) เป็นการเขียนสัญลักษณ์ของคาร์บอนต่อเนื่องกัน

ื่
โดยไม่ต้องแสดงพนธะแบบเส้น อะตอมของธาตุอน ๆ ที่เกิดพันธะกับคาร์บอนอะตอมใด ให้เขียนไว้ติดกับคาร์บอน
ั
อะตอมนั้นโดยไม่ต้องแสดงพันธะ และถ้าโครงสร้างมีลักษณะซ้ำ ๆ กัน ให้ใช้วงเล็บแทนการเขียนทั้งหมด เช่น

H H H H H
H C C C C C H

H H H H H สามารถเขียนสูตรโครงสร้างแบบย่อได้เป็น CH (CH ) CH
2 3
3
3

4. สูตรโครงสร้างแบบเส้นและมม (bond-line structural formula) สูตรโครงสร้างแบบนี้ เขียนแสดง
ุ
เฉพาะพันธะโคเวเลนต์ระหว่างอะตอมของคาร์บอน โดยอะตอมของคาร์บอนจะอยู่ตรงส่วนปลายของพนธะ
ั
และตรงจุดตัดของเส้นตรง ส่วนพันธะโคเวเลนต์ของธาตุอื่น ๆ จะต้องเขียนสัญลักษณ์แสดง ดังตารางที่ 1

Organic Chemistry By Kru Nachamon 12