Page 231 - Research Design
P. 231
การเก็บรวบรวมข้อมูล 211
การแสดงตัวตน (displays of self) กํายภําพ ที่แสดงถึงกํารให้คุณค่ําและควํามหมํายพื้นท่ี เช่น กํารสร้ํางบรรยํากําศท่ีแสดงถึงบุคลิกภําพ กํารแสดงตัวตนในเชิงลําดับชั้น หรือกํารเป็น สมําชกิ ของกลมุ่ ใดกลมุ่ หนงึ่ กํารแสดงอําณําเขต กํารแสดงควํามเช่ือ
ขอ้ ความ (messages) กํารสอื่ สํารกนั ขอ้ ควําม ที่ใช้ ส่ือสํารผ่ํานอะไร ทํางกํารหรือไม่ ผิด กฎหมําย เชน่ กํารขดี เขยี นพน่ ขอ้ ควํามบนผนงั หรือท่ีสําธํารณะ
- บริกําร (services) รูปแบบกิจกรรมบริกําร ที่เกิดขึ้น กํารทําควํามสะอําด กํารส่งของ กํารดูแล
(2) การสงั เกตการณพ์ ฤตกิ รรม เปน็ กํารสงั เกต พฤตกิ รรมผคู้ นอยํา่ งเปน็ ระบบภํายใตส้ ภําพแวดลอ้ มใด สภําพแวดล้อมหน่ึง สํามํารถเป็นได้ทั้งบุคคล เป็นคู่ กลุ่มคน โดยท่ัวไปเป็นกํารเก็บข้อมูลเกี่ยวกับ
- พวกเขําทําอะไรกัน มีกิจกรรมอะไรบ้ําง
- พวกเขํามีปฏิสัมพันธ์กับพื้นที่และสภําพ แวดล้อมในลักษณะใด
อย่ํางไรก็ตํามกํารสังเกตกํารณ์เพื่อทําควําม เขํา้ ใจพฤตกิ รรมเชงิ สภําพแวดลอ้ มของผคู้ นในบรบิ ทใด บรบิ ทหนง่ึ จํา เปน็ ตอ้ งสงั เกตปจั จยั รอบขํา้ งทเี่ กย่ี วขอ้ ง กับกํารเกิดขึ้นของพฤติกรรมนั้นไปด้วย ไม่ว่ําจะเป็น บริบทเชิงกํายภําพที่เอื้อและเป็นอุปสรรค ควํามคิด ลักษณะเชิงสังคมวัฒนธรรม รวมถึงอํารมณ์ควํามรู้สึก ของผู้คน
ขอ้ พจิ ารณาสา หรบั การสงั เกตการณพ์ ฤตกิ รรม สิ่งแวดล้อม
- กํารสงั เกตกํารณจ์ ํา เปน็ ตอ้ งมกี ํารวํางแผนและ สร้ํางควํามเป็นระบบเพื่อให้ได้ข้อมูลท่ีมีควํามถูกต้อง เบื้องต้นผู้สังเกตกํารณ์ต้องมีควํามชัดเจนในเป้ําหมําย งบประมําณ เวลํา และสภําพพื้นที่เพื่อสํามํารถกําหนด เครื่องมือและวิธีกํารในลําดับถัดไป
ขอบเขตพ้ืนท่ีศึกษา มีขอบเขตอย่ํางไร ขนําด เท่ําไร เป็นถนน ย่ําน หรือเมือง
บริบทโดยรวม สภําพทํางกํายภําพ ชุมชน วัฒนธรรม
ช่วงเวลาบันทึกข้อมูล ช่วงเวลํากํารเก็บข้อมูล ทั้งโครงกํารวิจัย จํานวนครั้งของกํารสังเกต ระยะเวลํา สําหรับกํารสังเกตแต่ละครั้ง
ในกรณีพ้ืนท่ีศึกษํามีกํารใช้งํานหรือมีกํารเกิด กิจกรรมที่แตกต่ํางกันในแต่ละช่วงเวลํา ตําแหน่งของ พื้นท่ี ผู้วิจัยจําเป็นต้องวํางแผนกํารเก็บข้อมูลให้ ครอบคลุมช่วงเวลําดังกล่ําว เช่น สนํามเด็กเล่นมีกําร ใชง้ ํานในวนั ธรรมดําและวนั หยดุ แตกตํา่ งกนั ตอ้ งมกี ําร วํางแผนกํารเก็บข้อมูลทั้งวันธรรมดําและวันหยุด เป็นต้น
- กํารสงั เกตกํารณโ์ ดยตรง เปน็ กํารตคี วํามจําก สิ่งที่มองเห็น (direct) วิธีกํารน้ีเป็นประโยชน์สําหรับ ข้อมูลที่ผู้คนอําจไม่เต็มใจหรือลังเลที่จะเปิดเผย เนอื่ งจํากผดิ กฎหมําย ควํามอําย กํารละเมดิ ธรรมเนยี ม ปฏิบัติ (Zeisel. 1981: 114) เช่น กํารจอดรถในท่ีจอด คนทุพพลภําพ กํารครอบครองพื้นที่ส่วนกลําง เป็นต้น
