Page 135 - MUDAH DAN AKTIF BELAJAR FISIKA SMA KELAS X
P. 135
(3<3<AB/< @B2BA 23C7/@7 ;7<7;B; ;3<55B</9/< >3?@/;//<
= K K I
= K I I
8. Lensa
$3<@/ A3:/6 2793</: =?/<5 @38/9 2/6B:B (/2/ /0/2 >3?A3<5/6/< =?/<5
=?/<5 .B</<7 2/< ?/0 @B2/6 ;3<53</: 2/< ;3<55B</9/< :3<@/
*//A 7<7 :3<@/ 8B5/ 0/<E/9 275B</9/< @30/5/7 0/57/< BA/;/ /:/A /:/A
@3>3?A7 9/;3?/ A3?=>=<5 ;79?=@9=> >?=E39A=? 2/< 9/1/;/A/ *3;B/ /:/A
Gambar 6.30
Lensa cembung bersifat konvergen A3?@30BA @/<5/A >3<A7<5 2/< 03?5B</ 2/:/; 93672B>/< ':36 9/?3</ 7AB
(mengumpulkan cahaya) ;3;/6/;7 @74/A @74/A >3;07/@/< >/2/ :3<@/ @/<5/A >3<A7<5
$3<@/ /2/:/6 03<2/ 03<7<5 E/<5 270/A/@7 =:36 2B/ >3?;B9//< :3<59B<5
(3?;B9//< ;3:3<59B<5 A3?@30BA ;3?B>/9/< 0/57/< >3?;B9//< 0=:/ $3<@/
E/<5 23;797/< 27@30BA :3<@/ @43?7@ (3?;B9//< :3<@/ @43?7@ 2/>/A 03?B>/ 932B/
<E/ 13;0B<5 932B/<E/ 139B<5 /A/B 5/0B<5/< 13;0B<5 2/< 139B<5
$3<@/ @43?7@ A3?27?7 /A/@ 2B/ 83<7@ E/7AB :3<@/ 13;0B<5 2/< :3<@/ 139B<5
$3<@/ 13;0B<5 9=<C39@ /A/B :3<@/ 9=<C3?53< /2/:/6 :3<@/ E/<5 0/57/<
A3<5/6<E/ :3076 A30/: 2/?7>/2/ 0/57/< A3>7<E/ $3<@/ 7<7 03?@74/A ;3<5B;>B:
9/< 03?9/@ @7</? !-"!1 2/>B< :3<@/ 139B<5 9=<9/4 /A/B :3<@/
27C3?53< /2/:/6 :3<@/ E/<5 0/57/< A3<5/6<E/ :3076 A7>7@ 2/?7>/2/ 0/57/<
A3>7<E/ $3<@/ 7<7 03?@74/A ;3<E30/?9/< 03?9/@ @7</? !-"!1
Gambar 6.31
Lensa cekung bersifat divergen *303:B; :3076 8/B6 ;3;/6/;7 43<=;3</ 43<=;3</ E/<5 A3?8/27 >/2/
(menyebarkan cahaya) :3<@/ <2/ 6/?B@ ;3<53A/6B7 0/57/< 0/57/< :3<@/ 23<5/< 0/79 (/2/
:3<@/ A3?2/>/A >B@/A =>A79 A7A79 4=9B@ 2/< >B@/A 93:3<59B<5/< :3<@/
!-"!1 ;3;>3?:76/A9/< @93;/ @30B/6 :3<@/ 2/< 0/57/< 0/57/<<E/
Keterangan:
O = pusat optik
OF = jarak fokus dari pusat optik
1
OP = jari-jari kelengkungan lensa
1
F dan F = titik fokus
1 2 P F O F P P F O F P
P dan P = pusat kelengkungan lensa 1 1 2 1 2 2
1 2
Gambar 6.32
Bagian-bagian lensa cembung dan
lensa cekung
a. Pembiasan Cahaya pada Lensa Cembung
(a)
/6/E/ E/<5 8/AB6 >/2/ >3?;B9//< :3<@/ 13;0B<5 /9/< ;3<5/:/;7
>3;07/@/< 3?9/@ 03?9/@ @7</? 2/A/<5 /9/< 2707/@9/< @367<55/ 03?9/@
F F 03?9/@ @7</? 07/@<E/ ;3<5B;>B: (3?6/A79/< !-"!1
2 1
/57/< :3<@/ E/<5 A30/: /9/< ;3<56/;0/A 1/6/E/ :3076 0/<E/9 2/?7
>/2/ 0/57/< :3<@/ E/<5 A7>7@ ':36 9/?3</ 13>/A ?/;0/A 1/6/E/ 27 2/:/;
(b) :3<@/ :3076 9317: 2/?7>/2/ 27 B2/?/ 03?9/@ 03?9/@ @7</? 07/@ /9/< ;3<5B;>B:
!AB:/6 @30/0<E/ :3<@/ 13;0B<5 03?@74/A 9=<C3?53<
F F
2 1 ).!1 2).!1 )23)-%5! 0!$! ,%.2! #%-"4.'
(c) /E/<5/< 03<2/ =:36 :3<@/ 13;0B<5 2/>/A 2703<AB9 23<5/< 1/?/
;3<55/;0/?9/< @7</? @7</? 7@A7;3D/<E/ *7</? @7</? 7@A7;3D/ >/2/ :3<@/
13;0B<5 /2/ A75/ 0B/6 E/7AB @30/5/7 03?79BA
/ *7</? E/<5 2/A/<5 @38/8/? @B;0B BA/;/ 2707/@9/< ;3:/:B7 A7A79 4=9B@
F F
/9A74 :3<@/
2 1
0 *7</? E/<5 2/A/<5 E/<5 ;3:/:B7 A7A79 4=9B@ >/@74 2707/@9/< @38/8/?
Gambar 6.33
Sinar-sinar istimewa pada lensa @B;0B BA/;/
cembung 1 *7</? E/<5 2/A/<5 ;3:/:B7 >B@/A =>A79 A72/9 ;3<5/:/;7 >3;07/@/<
126 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas X