Page 14 - 2 выпуск KZ
P. 14
ЯОЦ
Верификация сәтті аяқталды
Қазіргі уақытта Қазақстанның атом са-
ласындағы барлық қызметі АЭХА ере-
желері мен стандарттарына сәйкес жү-
зеге асырылады. Сондықтан ҮМЗ-да
агенттіктің еліміз ресми мәлімдеген
ядролық материалдар мен ядролық
қызметтің санын тексеруге және
растауға бағытталған инспекциялары
үнемі өткізіліп тұрады.
– Инспекциялардан басқа, зауытта жыл сай-
ын уран мен торийді верификациялау жүзе-
ге асырылады. 2022 жылы бұл процесс 17-28
қазан аралығында өтті. Верификация аясын- осымен екінші рет өткізілді, біріншісі өт-
да зауытқа 13 елден АЭХА-нің 14 инспекто- кен жылы болды. 17-19 қазан аралығында
ры, сондай-ақ ҚР Энергетика министрлігінің АЭХА-нің арнайы тағайындалған үш инспек-
Атом және энергетикалық қадағалау және торы зауытта жұмыс істеді. Осы мерзімге
бақылау комитетінің өкілі келді, – дейді өндіріс толығымен тоқтатылды, – дейді
Уран өндірісі директорының өндіріс жөнін- «Үлбі-ЖБҚ» ЖШС ядролық материалдарды
дегі орынбасары Алексей Болтанов. есепке алу жөніндегі менеджері Александр
Белецкий.
Процестің мәні Верификациядан өту үшін «Үлбі-ЖБҚ»
Алексей Владимирович верификация ке- ЖШС сақтау орны, жай-күйі мен саны көр-
зінде «В» және «Р» цехтарына, дайын өнімді сетілген барлық қолда бар кепілдік уран
бақылау және жинақтау учаскесіне және уран материалының тізімін дайындады. АЭХА
өндірісінің дайын өнім қоймасына инспек- мамандарының тексеруі сипатталған әрбір
ция жүргізілгенін түсіндірді. Сондай-ақ, ТБУ позицияны қайта есептеуден басталды. Әрі
Банкі, қалдық шаруашылығы учаскесі және қарай, белгілі бір статистикалық әдістерді
«Үлбі-ЖБҚ» ЖШС тексерілді. АЭХА инспек- қолдана отырып, инспекторлар жылу бөлетін
торлары аталған бөлімшелерге барған кезде құрамаларды, уран мен уран-гадолиний
ядролық материалдарды (ЯМ) есепке алу отындарын, сондай-ақ отын таблеткалары
жөніндегі есептік құжаттаманы, ЯМ нақты мен скраптарды іріктеп алып, өз жабдықта-
қолма-қол санының тізімдерін, олардың ба- рында тексерді.
ланстарын тексеруді, бұзушы және бұзбайтын Халықаралық агенттіктің жіктемесі бойын-
талдау әдістерімен ЯМ партияларын таразы- ша «Үлбі-ЖБҚ» ЖШС ядролық қондырғысы
лау мен өлшеуді, сондай-ақ зауыт бойынша KAFA деп аталады: мұндағы KА – Қазақстан,
жалпы уранды есепке алу жүйесінің жұмыс FA – отын құрастыру дегенді білдіреді.
істеуін бақылап, талдау жүргізді. – Сонымен қатар, қондырғының дизайны
Бұл жұмыс өте күрделі және мұқияттылық- туралы ақпарат тексерілді. Барлық өзгеріс-
ты қажет етеді. Верификация жүргізу үшін тер туралы, мысалы, отын таблеткаларын
төмен байытылған ураннан ұнтақтар мен таб- кептірудің жаңа учаскесінің ашылуы туралы
леткалар өндірісі алдын ала тоқтатылды, не- біз АЭХА-ні де уақтылы хабардар етуіміз ке-
гізгі және қосалқы жабдықтар тазартылды. рек. Бұл ақпарат ауқымды, оған барлық по-
УӨ және ядролық материалдарды есепке алу зициялардың, қоймалардың сипаттамасы,
және бақылау бөлімінің мамандары барлық ядролық материалдарға арналған сөрелер-
қажетті құжаттаманы дайындады. дің орналасуы, өнімдер кіретін немесе жө-
нелтілетін қақпаның нөмірін көрсету және
Екінші тексеру тағы басқалар кіреді, – деп түсіндірді Алек-
– «Үлбі-ЖБҚ» ЖШС-тің верификациясы сандр Александрович.
14 QAZATOMNEWS, №10(39), 10.2022
