Page 2 - 02- Khó nuốt và nuốt đau
P. 2
l
782 Ch. 18 • Bệnh lý đường tiêu hóa
Khó nuốt và nuốt đau
ĐẠI CƯƠNG
Định nghĩa
∙ Khoá nuöët hêìu hoång laâ tònh traång khoá chuyïín thûác ùn tûâ miïång xuöëng thûåc quaãn,
thûúâng liïn quan vúái vúái traâo ngûúåc muäi hoång vaâ hñt.
∙ Khoá nuöët thûåc quaãn laâ caãm giaác khoá khùn khi thûác ùn di chuyïín trong thûåc quaãn.
∙ Nuöët àau laâ tònh traång àau khi nuöët thûác ùn vaâ caác chêët loãng, àêy coá thïí laâ dêëu
hiïåu gúåi yá tònh traång viïm thûåc quaãn, àùåc biïåt laâ viïm thûåc quaãn do nhiïîm truâng
vaâ viïm thûåc quaãn do thuöëc.
Nguyên nhân
∙ Khoá nuöët hêìu hoång thûúâng do röëi loaån thêìn kinh cú hoùåc röëi loaån cêëu truác liïn
quan àïën hoång vaâ thûåc quaãn àoaån gêìn (Gastroenterology 1999;116:452).
∙ Khoá nuöët thûåc quaãn coá thïí xaãy ra khi coá tùæc ngheän úã thûåc quaãn (Gastroenterology
1999;117:233). Nuöët khoá tiïën triïín coá thïí do khöëi u, trong khi caác triïåu chûáng ngùæt
quaäng coá thïí do töín thûúng daång lûúái hoùåc töín thûúng daång voâng. Xuêët hiïån khoá
nuöët cêëp tñnh sau bûäa ùn coá thïí do ngheån thûác ùn. Trong trûúâng húåp khöng coá tùæc
ngheän cú hoåc, röëi loaån nhu àöång thûåc quaãn coá thïí laâ nguyïn nhên cuãa khoá nuöët.
CHẨN ĐOÁN
Khó nuốt hầu họng
∙ Trûúác hïët cêìn khaám thêìn kinh kyä. Chuåp barium coá huyânh quang (möåt kyä thuêåt caãi
tiïën cuãa chuåp uöëng barium) àaánh giaá cú chïë nuöët cuãa hêìu hoång vaâ coá thïí àaánh giaá
àûúåc thanh quaãn.
∙ Thùm khaám tai, muäi, hoång; nöåi soi muäi öëng mïìm; vaâ chêín àoaán hònh aãnh coá thïí
xaác àõnh nguyïn nhên gêy bïånh do cêëu truác giaãi phêîu.
∙ Xeát nghiïåm tòm caác bïånh viïm àa cú, nhûúåc cú, vaâ caác röëi loaån thêìn kinh cú khaác
coá thïí àûúåc xem xeát trong trûúâng húåp khöng phaãi nguyïn nhên do thêìn kinh vaâ
cêëu truác.
Khó nuốt thực quản
∙ Nöåi soi laâ phûúng phaáp àûúåc chó àõnh trong hêìu hïët caác trûúâng húåp. Nöåi soi àaánh
giaá nhûäng bêët thûúâng cuãa niïm maåc cho pheáp sinh thiïët töí chûác vaâ àaánh giaá khaã
nùng co giaän nïëu xaác àõnh àûúåc võ trñ heåp (Gastroenterology 1999;117:233).
∙ Uöëng Barium coá giaá trõ àaánh giaá vïì giaãi phêîu, àùåc biïåt trong trûúâng húåp heåp kñn
àaáo, heåp hònh nhêîn coá thïí nhòn thêëy àûúåc chó vúái möåt viïn thuöëc barium hoùåc
barium àùåc.