Page 33 - BÜLTEN 94. SAYI YÜKSEK KALİTE

ise ortalama yüzde 28’ini öğrendiği görüldü. Bu bulgu, İnme hastalarının yanı sıra Alzheimer has-
hafızanın özellikle yeni bir bilgiyi öğrendikten sonra has- talığının ilk aşamalarında olanlarda da din-
sas olduğunu ve anında üzerine yeni bir şey öğrenme- lenmenin benzer etkide bulunduğu görüldü.
ye çalışmanın olumsuz etkisi olacağını gösteriyordu.
Deneklerden, telefon veya başka bir dikkat dağıtıcı cihazı
2000’lere gelinceye dek bu bulgular üzerinde fazla du- yanlarına almaksızın, sessiz ve az ışıklı bir odada oturup
rulmadı. Ta ki Edinburgh Üniversitesi’nden Sergio Del- dinlenmeleri istenmişti. Bu sırada özel bir konuya yoğun-
la Sala ile Missouri Üniversitesi’nden Nelson Cowan’ın laşmamaları halinde daha iyi sonuç alındığı görüldü.
bu alandaki önemli araştırmaları yapılana dek… Başka bir araştırmada, dinlenme sırasında de-
neklerden geçmiş veya geleceğe yönelik bir ola-
Dinlenmenin önemi: yı hatırlamaları istenmiş, sonra yapılan testler-
Bu araştırmacılar, özellikle inme gibi nörolo- de hatırlama oranları aynı verimlilikte olmamıştı.
jik bir hasara uğramış kişilerde beyni dinlen-
dirme yoluyla hafızayı geliştirmenin ne dere- Daha iyi hatırlamak için:
ce mümkün olduğunu inceliyordu. Deneklere •Kendinizi test edin. Öğrendiğiniz bilgiyi hatırlamak
öğrenmeleri için 15 kelimeden oluşan bir liste ver- için kendinizi zorlamak pasif okumadan çok daha
miş, 10 dakika sonra da onlara test uygulamışlardı. etkilidir.
•Çalışmanızı aralıklarla yapın. Bugün öğrendiğiniz bir
Bazı deneylerde denekler standart bilişsel testlere yo- bilgiyi birkaç hafta sonra, unutmaya yüz tutacakken
ğunlaşmaya devam etmiş, diğerlerinde ise karanlık bir yeniden gözden geçirin.
odada uyumadan kısa süre dinlenmeye çekilmişlerdi. •Öğrenirken kendi kendinize anlatın. Böylece öğren-
Dinlenen hastaların, ezberlemeye çalıştıkları kelime- diğiniz şeyin hafızada pekişmesini sağlarsınız.
leri hatırlama oranı yüzde 14’ten yüzde 49’a çıkmıştı. •Çeşit katın. Farklı konuları bir arada öğrenmek ba-
zen tek bir konuyu ayrıntılı ve uzun süre çalışmaktan
Durumlarında hiçbir ilerleme olmayanlar ise ağır daha etkili olabilir.
hafıza kaybı olan iki hastaydı. Diğer hastalarda
gözlenen gelişme ise onları nörolojik hasara uğra-
mamış sağlıklı insanlarla aynı kategoriye yerleştir-
mişti. Daha sonraki sonuçlar daha da etkileyiciydi.

Katılımcılardan bazı hikayeleri dinlemeleri, bir saat
sonra da onlarla ilgili soruları yanıtlamaları isten-
di. Dinlenme şansı olmayanlar hikayedeki bilgilerin
sadece yüzde 7’sini, dinlenenlerin ise yüzde 79’unu
hatırladığı görüldü. Daha sonra yapılan araştır-
malarda ise sağlıklı deneklerde bu dinlenme sü-
relerinin uzamsal hafızayı da geliştirdiği görüldü.

Bu gelişmişlik hali, ilk öğrenilen zaman üzerin-
den bir hafta geçtikten sonra da devam ediyor,
gençleri de yaşlıları da aynı şekilde etkiliyordu.

www.mmo.org.tr/konya 33