Page 31 - STAV broj 218

nevladinom sektoru, gdje se posebno ističe STAV: Činjenica je da u Novom Pazaru kao historije koju je politička vlast usvojila
u studentskom i omladinskom organizi- većinskom bošnjačkom gradu ulice nose kao validnu. Komunistički režim je prije
ranju. Predsjednik je Asocijacije mladih imena većinom po srpskim historijskim tri decenije otišao u historiju, ali ga je na-
SDA Sandžaka, a trenutno obavlja funk- ličnostima. Koje su okolnosti u prošlosti slijedio Miloševićev režim, koji je nastavio
ciju pomoćnika gradonačelnika Grada diktirale ovakvu praksu? baštiniti ovakvu praksu koja se održala do
Novog Pazara. Ašćerić za Stav govori o AŠĆERIĆ: Na teritoriji Novog Pazara, današnjih dana. Važno je napomenuti da i
inicijativi o promjeni naziva ulica u No- trenutno, samo 170 ulica ima zvanične s nazivima novopazarskih škola nije dru-
vom Pazaru, koja je ovih dana jedna od nazive upisane u odgovarajuće registre. gačija situacija, te da većina njih nosi ime-
glavnih tema u medijima u Srbiji. Od ukupnog broja postojećih naziva u na srpskih ličnosti, a zanimljivo je i da je
Novom Pazaru, najviše je naziva po ime- 90-ih godina jednoj od najvećih gradskih
STAV: Jedan ste od inicijatora kampanje nima srpskih ličnosti – čak 30%, a među škola promijenjen naziv u “Stefan Nema-
koja ima za cilj promjenu imena ulica u kojima se nalaze mnogi inspiratori ili po- nja”, iako je nosila naziv “28. novembar”,
Novom Pazaru. Zbog čega je ova kampanja činioci najstrašnijih zločina nad Bošnja- po danu oslobođenja grada. Srpski državni
važna za Bošnjake u Novom Pazaru te da cima i bošnjačkim precima u Sandžaku organi negiraju genocid i veličaju počini-
li ima širu podršku među stanovništvom? i Bosni i Hercegovini. Glavna ulica nosi oce genocida počinjene nad Bošnjacima
AŠĆERIĆ: Nazivi ulica, trgova i naselje- naziv po Stefanu Nemanji, čovjeku kojeg u bližoj ili daljoj prošlosti. Svi smo mi na
nih mjesta predstavljaju ličnu kartu svakog srpska historija veliča i hvali po najsvire- razne načine svjedočili veličanju inspira-
grada, čuvaju tragove historijskih okolnosti, pijim zločinima počinjenim nad bogumi- tora i počinilaca brojnih talasa genocida
civilizacijskih i kulturnih prožimanja, te lima Sandžaka i njihovom iskorjenjivanju nad Bošnjacima. Sjetimo se scena u ko-
govore o njenom aktuelnom političkom i s ovih prostora. Jedna ulica nosi i naziv jima Aleksandar Vučić 2007. godine kači
strateškom opredjeljenju. Stranka demo- po Karađorđu, koji je 1809. godine pred- table s imenom Bulevar Ratka Mladića u
kratske akcije Sandžaka autor je i inicija- vodio genocid nad Bošnjacima u Sjenici, Beogradu, a Parlament Srbije proglašava
tor realizacije projekta utvrđivanja nazi- kada je pobijeno više od 2.500 Bošnjaka, sigurnom kućom za ratne zločince. Ova-
va ulica, trgova i naseljenih mjesta kojima a potom i spalio Novi Pazar do temelja ko se na najperfidniji način relativiziraju
je predviđeno davanje novih i promjenu uz strašan pokolj stanovništva. Nazivima zločini, a rehabilitiraju i afirmiraju zlo-
postojećih naziva na teritoriji sandžačkih novopazarskih ulica veličaju se i druge činci, čime se i buduće generacije pod-
općina s većinskim bošnjačkim stanov- sporne ličnosti, o čemu svjedoče i nazivi stiču na zločin uz poruku da će svi oni
ništvom, a među njima i Novog Pazara. “junaka Kosovskog boja” (Miloša Obilića, koji budu činili zločine nad Bošnjacima
Projekt SDA Sandžaka, u kojem su uče- Ivana Kosančića, Milana Toplice, Jugovi- biti nagrađeni, da će se ulice, škole i dru-
stvovali i urbanisti, i historičari, i filolozi, ća...), zatim Kraljevića Marka, Njegoševa, ge ustanove zvati po njima. Mi, Bošnjaci
i umjetnici, i sociolozi, i etnolozi, i ostali Gavrila Principa, Ðenerala Živkovića, Sandžaka, veoma smo strpljiv narod, ali
relevantni stručnjaci, predstavlja detaljan Svetosavska i dr. Među ostalim srpskim strpljivost ima svoje granice i mi više u
prijedlog naziva s obrazloženjima. Aktu- ličnostima su i prosvjetitelji, pisci, ali i na- našem gradu nećemo da trpimo da nam
elni, odnosno zvanični nazivi ulica u No- rodni heroji iz Drugog svjetskog rata koji se ulice zovu po inspiratorima zločina
vom Pazaru ni na koji način ne odražava- nemaju baš nikakve veze s ovim gradom nad nama i ličnostima koje predstavljaju
ju ono što Novi Pazar jeste, niti se mogu i Sandžakom uopće. simbole genocida. Upravo zbog sistemske
smatrati odrazom identiteta Novog Pazara Drugi po brojnosti jesu nazivi dati po ge- relativizacije, mi danas sve češće čujemo
i građana koji u njemu žive. Primjetno je ografskim pojmovima – čak 26% od uku- parole: “Oj, Pazaru, novi Vukovaru, oj,
da među postojećim zvaničnim nazivima pnog broja, a zanimljivo je i da je veliki Sjenice, nova Srebrenice”, a vidimo da je
ulica Novog Pazara ne postoji niti jedan broj ovih pojmova vezan za srpsku histo- Karađorđevim nedjelima Sjenica bila prva
iz bošnjačke historije, odnosno iz histori- riju i identitet. Tako, naprimjer, postoje “Srebrenica”. Želimo da promijenimo sve
je naroda koji čini oko 90% stanovništva ulice Cerska (po čuvenoj Cerskoj bici u one nazive oko kojih se dijelimo, a pre-
ovog grada. Cilj projekta SDA Sandžaka Prvom svjetskom ratu), Kolubarska (ta- ma projektu koji smo predložili, upravo
jeste da se oblikuje pravi identitet Novog kođer bitka iz Prvog svjetskog rata), zatim te promijenjene nazive želimo nazvati po
Pazara, da se očuva i njeguje njegova bo- Solunska, Kozaračka, Užička, Nevesinj- pojmovima i ličnostima koje simbolizi-
gata tradicija, da mu se vrati mjesto kul- ska, Metohijska, Cetinjska, Šumadijska i raju antifašizam. Mi Bošnjaci smo evrop-
turološkog centra regije, a njegovim sta- druge. Oko 14% postojećih naziva sastav- ski narod, civiliziran i dobro organiziran.
novnicima mogućnost da saznaju ko su ljeno je od “neutralnih” pojmova, među To što smo godinama strpljivo trpjeli ova
velikani koje drugi znaju, o kojima pišu, kojima je većina inspirirana događajima poniženja ne znači da smo inferiorni, već
njihov život i rad proučavaju, a o kojima iz perioda NOB-a i partizanskim odredi- da smo svjesni, odgovorni, da znamo šta
je građanima uskraćeno pravo da se nji- ma. Bošnjačkih imena na uličnim tabla- hoćemo i kako to da ostvarimo.
ma ponose. Kod velikog broja stanovni- ma u Novom Pazaru je trenutno samo 22,
ka Novog Pazara decenijama je postojala odnosno 13% od ukupnog broja, a od tog STAV: Da li je ova inicijativa morala biti
želja, prije svega, za vraćanjem identiteta broja, čak 17 dati su po bošnjačkim bor- predočena javnosti i vlastima u Beogra-
na ovaj način, te mnogi i dan-danas zovu cima, partizanima poginulim u Drugom du mnogo ranije?
neke ulice starim tradicionalnim nazivi- svjetskom ratu. Tri bošnjačka imena su iz AŠĆERIĆ: Stranka demokratske akcije
ma koji datiraju od prije Drugog svjet- oblasti književnosti i umjetnosti, a dva lo- Sandžaka inicirala je ovu kampanju još
skog rata. Također, među stanovništvom kalne ličnosti. Većina ovih naziva datira prije pet godina i konstantno zahtijevala
postoji i ogromna čežnja da se na uličnim još iz 50-ih godina prošlog stoljeća i odra- implementaciju od drugih političkih ak-
tablama vide i imena značajnih lokalnih žavaju sliku tog vremena. Neki su nazivi tera. Međutim, svih ovih godina nije bilo
ličnosti, kao i imena bošnjačkih velikana dodati 70-ih godina i od tada se nisu davali volje za istim. Međutim, prošle godine je
kojih nema. Građani su ovaj projekt SDA novi, iako je postojala velika potreba zbog Vlada Republike Srbije pokrenula projekt
Sandžaka dočekali s oduševljenjem, jer su širenja grada. Naravno, ta imena odraža- “Ažuriranje adresnog registra”, koji finan-
uvidjeli da se time, napokon, može ispra- vala su zvaničnu politiku komunističkog sira Evropska unija, a u cilju uspostavljanja
viti ova necivilizacijska nepravda. režima i tadašnjeg zvaničnog tumačenja centralnog adresnog registra i utvrđivanja

STAV 9/5/2019 31