Page 39 - STAV broj 414

brojnim skupovima održanim u više gra- jedina garancija da s vlasti svrgne Awami momenta u opoziciji. Dolaskom na vlast
dova. Kampanja opozicije kulminirala ligu. BNP namjerava, pritiscima na vlast, Avami liga pokrenula je kontroverzne
je konačnim megamitingom u glavnom proizvesti pristanak vlasti na formiranje sudske procese za navodne ratne zločine
gradu Daki, kojem su prisustvovali de- privremene tranzicijske vlade koja bi za- iz oslobodilačkog rata 1971, kad se Ban-
seci hiljada pristalica ove stranke i sim- tim mogla provesti izbore u povoljnijim gladeš otcijepio od Pakistana i proglasio
patizeri. Sve to neminovno ukazuje da se okolnostima za opoziciju. Sudeći prema nezavisnost. Ranije se ova država zvala
BNP, polahko ali sigurno, vraća u politič- posjećenosti mitinga opozicije, čini se da Istočni Pakistan, a njom se upravljalo iz
ku arenu na velika vrata budući da joj za bi ovakva strategija mogla prisiliti vlada- Islamabada. Dolaskom na vlast prije 15
to pogoduju nove, relaksiranije političke juću Awami ligu na popuštanje i formira- godina Awami liga pokrenula je i sudske
okolnosti u zemlji, posebno zbog činjenice nje tranzicijske privremene vlade. procese zbog korupcije u koju su, navod-
da je vladajuća struktura pod vodstvom Nacionalistička partija Bangladeša no, bili umiješani visoki funkcioneri i li-
Narodne lige ublažila represivnu politi- (BNP) stara je politička organizacija. deri BNP-a. Jedna od političkih partija,
ku gušenja rivalske stranke, nakon što je BNP je 1978. godine osnovao harizma- bliskih partnera BNP-a, jeste islamski
Washington uveo niz sankcija protiv ban- tični vojni diktator Ziaur Rahman, koji orijentirani Džemat-e-Islami, čiji su vi-
gladeške agencije za provođenje zakona, je uspostavio stanovitu vrstu porodič- soki zvaničnici osuđeni za ratni zločin,
poznate kao Bataljon za brzu akciju, čiji ne, iako republikanske dinastije. Nakon nad kojim je izvršena smrtna kazna. To je
su dužnosnici optuženi za brojna ubistva njegove smrti vodstvo stranke preuzela izazvalo revolt među širokim musliman-
i ozbiljna kršenja ljudskih prava. je njegova supruga Khaleda Zia. Ona je skim slojevima u Bangladešu.
upravljala strankom u vrijeme poznatog
HAPŠENJA LIDERA OPOZICIJE narodnog pokreta za demokratiju u Ban- PRIVREMENE VLADE I BOJKOT IZBORA
Vlada je, koristeći državnu mašineriju gladešu, pobijedivši na prvim demokrat- Praksu formiranja privremenih vlada
i monopol nad upotrebom sile kojom ras- skim parlamentarnim izborima 1991. go- u cilju organizacije i provođenja izbora
polaže, na skupove opozicije odgovorila dine. Izgubila je vlast 1996, ali je ponovo ukinula je 2011. vladajuća Awami liga.
dodatnom represijom, uhapsivši dvojicu izabrana 2001. i vladala do 2006. godine. Analitičari vjeruju da je stoga Awami
opozicionih lidera BNP-a, Mirzu Abba- Drugi mandat njene vladavine posebno je liga na izborima koje je sama organizira-
sa i Mirzu Fakhrula Islama Alamgira, bio obilježen kontroverzama i aferama, a la 2014. nelegitimno izglasana s obzirom
koji su u pritvoru proveli mjesec. Pored najveće optužbe na njen račun bile su da na to da je BNP i tada bojkotirao izbo-
toga, vladajuća Awami liga organizirala je na visoke državne položaje imenovala re, smatrajući ih nepoštenim. Odsustvo
je kontraskupove, što je uobičajena prak- ličnosti osumnjičene za ratne zločince. snažnog protivnika kakav je BNP u borbi
sa dokazivanja popularnosti u zemljama
Južne Azije. Vlada je najavila novu poli-
tiku izgradnje „pametnog Bangladeša“,
zamjenjujući prethodni slogan i politiku
„digitalnog Bangladeša“. Stranka na vla-
sti obećala je implementirati 40 mega-
projekata u više ekonomskih sektora do
2041. godine.
Politička hapšenja opozicionara nisu
značajnije oslabila opozicioni BNP, koji
nastavlja održavati političke skupove.
BNP pokušava mobilizirati pristalice iz
redova radničke i niže srednje klase, slo-
jeva stanovništva koji su najviše pogo-
đeni teškom ekonomskom situacijom u
zemlji. BNP je predstavio svoj prijedlog
strukturnih reformi od 27 tačaka. Mno-
ga od reformskih načela usmjerena su na
reformu civilnog društva. BNP je obećao
da će, kada dođe na vlast, ukinuti kon-
troverzni Zakon o digitalnoj sigurnosti,
koji je vlada Awami lige, navodno, upo-
trijebila radi uklanjanja s političke scene i
zatvaranja brojnih opozicionih političara
i disidenata, uključujući pisce, novinare,
umjetnike, kao i vođe vjerskih manjina.
Premijerka Bangladeša Sheikh Ha-
sina najavila je da će sljedeći opći izbori Među njima su bili Motiur Rahman Ni- za vlast omogućio je vladajućoj grupaciji,
biti održani u januaru 2024, ali, ako se zami i Ali Ahsan Mohammad Mujahid. Awami ligi, da formira tzv. supervećinu
represija nad opozicijom nastavi, posto- To je dovelo do formiranja prelazne dvo- sa 153 izabrana poslanika iz redova stran-
je naznake da bi opozicioni BNP mogao godišnje vlade kojom su zapravo iz sjene ke. Uvidjevši da bojkotiranje izbora vodi
bojkotirati izbore. Umjesto da učestvu- upravljale Oružane snage Bangladeša, u ćorsokak, BNP je 2018. godine odlučio
je u aranžiranim i nepravednim izbori- 2008. su ponovo održani parlamentarni učestvovati u izbornom procesu, iako ga
ma, BNP je skloniji politici mobilizacije izbori na kojima je ubjedljivo pobijedila nije smatrao pravednim i transparentnim.
sljedbenika putem masovnih skupova u Avami liga, politička partija koja je i da- To se pokazalo ispravnim rezonom jer je
cilju organiziranja širokog fronta jer je to nas na vlasti u Bangladešu. BNP je od tog BNP uspio osvojiti samo sedam mandata.

STAV 10/2/2023 39