Page 32 - STAV broj 273

pravom priključenja nekoj od republika
tadašnje SFRJ. Na čelu Centralne komi-
sije za sprovođenje referenduma bio je
Rasim Ljajić. Komisija je konstatirala da
je referendum uspio. Na osnovu rezulta-
ta ovog referenduma, Skupština MNVS
11. januara 1992. godine usvojila je us-
postavljanje specijalnog statusa za San-
džak kao optimalno rješenje za Sandžak.
U skladu s preporukama Međunarodne
konferencije o bivšoj Jugoslaviji, ovo Vi-
jeće 6. juna 1993. godine u Novom Paza-
ru usvaja Memorandum o uspostavljanju
specijalnog statusa za Sandžak.

MONTIRANI POLITIČKI PROCESI
PROTIV ČLANOVA SDA SANDŽAKA I
SDA CRNE GORE
Nakon referenduma i donesenih odlu-
ka od Muslimanskog nacionalnog vijeća
Sandžaka, koje je nakon Prvog bošnjačkog
sabora preimenovano u Bošnjačko naci-
onalno vijeće Sandžaka, vlasti u Srbiji i
Crnoj Gori dodatno se obrušavaju na Boš-
njake Sandžaka, a posebno na političke
predstavnike, odnosno na SDA Sandža-
ka i SDA Crne Gore, koje su okosnice
BNVS. U ovim montiranim, svirepim
i lažiranim političkim procesima vođe-
nim u Srbiji i Crnoj Gori protiv članova
rukovodstva SDA Crne Gore i članova i
pojedinaca iz rukovodstva SDA Sandža-
ka izrečene su kazne zatvora, i to za 24
optužena iz srbijanskog dijela Sandžaka
ukupno 80 godina, a za 21 iz Crne Gore
87 godina zatvora. Strašnu torturu pre-
živjeli su uhapšeni, posebno članovi ru-
kovodstva SDA Crne Gore. Džemail Ha-
lilagić, novinar, borac za ljudska prava,
predsjednik SDA Priboj u to vrijeme, za
Stav kaže: “Oko 17.000 Bošnjaka izlože- Slijeva: Delegacija BNVS-a u sastavu dr. Sulejman Ugljanin, Harun Hadžić, Redžo Rašljanin i Esad
Salihović ispred zgrade UN u New Yorku novembra 1993. godine, za vrijeme posjete SAD-u radi
no je policijskoj torturi, a od toga 3.000 internacionalizacije pitanja Sandžaka
nad članovima SDA. Dok su u istočnom
dijelu Sandžaka tokom montiranih pro-
cesa započetih 1993. i 1994. godine pri- BORBA ZA PRAVA I SLOBODE BOŠNJAKA
mjenjivane policijske torture, u zapad- U SANDŽAKU SE NASTAVLJA
nom dijelu Sandžaka, gdje su Bošnjaci
u manjini, organiziran je strašan držav- SDA Sandžaka i SDA Crne Gore, uprkos današnjoj poziciji i statusu, imale su značajnu
ni teror s elementima genocida. Otmica ulogu i dale su određene rezultate tokom svog djelovanja. SDA Sandžaka i dalje je na
i likvidacija 23 Bošnjaka u Sjeverinu i sceni i ima prostora da kroz političko djelovanje i dalje jača poziciju Sandžaka i Bošnjaka u
Kukurovićima, 18 Bošnjaka u Štrpcima njemu, ali i u cijeloj Srbiji. O postignutim rezultatima razgovarali smo s Esadom Džudžom,
i šest u pljevaljskoj Bukovici izazvali su donedavno jednim od najutjecajnijih članova rukovodstva SDA Sandžaka i BNV. Vodio
paniku među bošnjačkim stanovništvom, je procese uvođenja bosanskog jezika u nastavu u Sandžaku: “Do popisa stanovništva
koji su posebno iz Priboja i Pljevalja ise- u Srbiji 2002. i Crnoj Gori 2003. godine rješavali smo nacionalna i identitetska pitanja,
lili. Iz Priboja i Pljevalja iselilo se više prava i slobode. Pred kraj 2005. godine bosanski jezik, grb i zastava sandžačkih Boš-
od polovine vitalnog i reproduktivnog njaka, nacionalni blagdani i priznanja ozakonjeni su u Srbiji. Nešto kasnije, tokom 2006.
stanovništva. Česta su bila privođenja godine, utvrđene su tradicionalne kulturne manifestacije. Školske 2004/2005. godine
Bošnjaka u policijske stanice i jedno od počela je nastava na bosanskom jeziku s elementima nacionalne kulture i implementa-
nezaobilaznih pitanja bilo je ‘jesi li član cija je trajala do 2012. godine, kada počinje priprema za uvođenje cjelokupne nastave
SDA’. Stranka je satanizovana, a biti član na bosanskom jeziku. Nakon temeljne pripreme, taj model nastave starta 2. septembra
SDA u to vrijeme bilo je isto što i nositi 2013. godine. U ovoj školskoj godini cjelokupnu nastavu pohađalo je više od 17.500
glavu u torbi. U ovakvim okolnostima učenika u osnovnim i srednjim školama u Sandžaku. Izvršene su sve pripreme za uvo-
SDA Sandžaka nije mogla da djeluje u đenje studijskog programa bosanskog jezika i književnosti na Državnom univerzitetu u
skladu sa svojim statutom i programom. Novom Pazaru”, kaže Džudžo.
Ugljanin je izbjegao hapšenje i bio je u

32 28/5/2020 STAV