Page 10 - STAV broj 308

POLITIKA

odbrane RBiH od oružane agresije, kako je komandanti kojima je bila pretpotčinjena pogledu sadržaja, metoda i drugih elemenata
određeno Platformom Predsjedništva RBiH. ta jedinica nisu mogli uspostaviti efektivnu djelovanja u skladu s misijom koja je zadata
On je znao da se takvi ciljevi mogu postići kontrolu iz istih razloga kao i Mahmuljin, 3. korpusu kao cjelini.
samo ako je Armija RBiH disciplinirana. Rad jer njen komandni sastav nije prihvatao po- Komandant Mahmuljin prema Odredu
na izgradnji discipline komandant Mahmu- litičke osnove i ciljeve Armije RBiH, već je “El-Mudžahidin” nije imao ovlasti za mje-
ljin tretirao je kao djelovanje na postizanju izvršavao zadatke dobivane iz inostranog cen- re koje je trebalo poduzimati s obzirom na
unutarnjih kvaliteta vojne organizacije putem tra. Ovo je odbrana Mahmuljina mogla doka- težinu problema koje su činili pripadnici te
kojih se može računati na postizanju ciljeva zivati putem snimaka i stenograma brojnih jedinice. Naprimjer, komandant Mahmuljin
odbrane. U vezi s tim, bitno je istaći da je 3. razgovora komandanta Odreda Abu Malija nije imao ovlasti da smijeni komandanta tog
korpus Armije RBiH bio vrlo discipliniran, sa svojim naredbodavcima u inostranstvu. Odreda, nije mogao odlučiti da se rasformi-
kompaktan i efikasno usmjeren u pravcu po- Kontrola u vojsci može se razmatrati ra taj Odred, nije mogao bez prihvatanja ri-
stizanja ciljeva odbrane RBiH. Takve je kvali- u njenom užem i širem značenju. U užem zika oružanog sukobljavanja sankcionirati
tete imalo oko 35.000 pripadnika tog korpusa. smislu, kontrola je čin, posebna mjera, po- pripadnike te jedinice koji su činili disci-
Upravo zato što je bio svjestan da se destruk- sebna aktivnost pojedinačnog ili ekipnog plinske greške, prestupe i krivična djela...
cijom kompromitira pravednost u karakteru ulaska nadležnih starješina iz pretpostav- Mahmuljin nije bio nadležan prihvatiti ri-
odbrane RBiH, komandant Mahmuljin težio ljene komande. U širem smislu, kontrola zik oružanog sukobljavanja s Odredom, što
je da Odred “El-Mudžahidin” u pogledu dis- pretpostavljene komande (komandanta) je bila realna prijetnja u slučaju bilo kakve
cipline bude kao i ostale jedinice 3. korpusa. nad potčinjenom jedinicom podrazumijeva represije prema njima.
Uprkos težnjama i zahtjevima komandanta kontinuiranu mogućnost da pretpostavljeni Funkcija kontrole u sistemu koman-
Mahmuljina da pripadnici Odreda “El-Mu- potčinjenoj jedinici može nametati svoju vo- diranja i rukovođenja u najvećoj je krizi
džahidin” zajedno s ostalim pripadnicima lju u pogledu sadržaja, metoda i svih ostalih onda ako se nadležnom nositelju kontrole
korpusa usvajaju i dijele vrijednosti disci- elemenata kontinuiranog djelovanja u skladu uopće ne dozvoljava pristup u jedinicu, pa
pline, taj Odred djelovao je sasvim suprotno. sa zadatom misijom, odnosno ulogom koju je u tom slučaju efektivnost bespredmetna,
Brojna dokumenta nepobitno potvrđu- potčinjena jedinica ima u sistemu vojne or- što je slučaj upravo s ponašanjem Odreda
ju da je komandant 3. korpusa Mahmuljin ganizacije. Dakle, u širem smislu, kontrola “El-Mudžahidin”.
poduzimao preventivne utjecaje da postupci podrazumijeva da potčinjeni kontinuirano Nikakvim vojno-stručnim, političkim,
prema ratnim zarobljenicima budu u skladu potvrđuje svoje povinovanje funkcionalnoj, pravnim... razmatranjima ne može se doći
s međunarodnim konvencijama, domaćim dominantnoj volji pretpostavljenog. do objektivnog zaključka o uzrocima i po-
zakonima, doktrinarnim stavovima i hu- U slučaju Odreda “El-Mudžahidin” sljedicama destruktivnog ponašanja glavnih
manitarnim kriterijima. U svim borbenim nije bilo moguće da se u efektivnom kvali- starješina Odreda “El-Mudžahidin”, pa i
zapovijestima, i izvan toga, general Mahmu- tetu realizira kontrola, niti u njenom užem, zaključka o zločinima koje su počinili pri-
ljin izričito je naređivao poduzimanje mjera niti u njenom širem naprijed definiranom padnici te jedinice ako se ne uvažava razlika
zaštite ratnih zarobljenika, čak proširujući smislu, jer autoriteti neposrednog koman- između formalnog pripadanja i suštinskog
odgovornost za postupke prema izbjeglicama, diranja tom jedinicom niti su dozvoljava- nepripadanja te jedinice 3. korpusu (Armiji
razmijenjenim i prognanim osobama, kao i li pojedinačan ili ekipni ulazak nadležnih RBiH). Stranci koji su komandirali Odre-
prema civilima koji se tokom borbe zateknu starješina Komande 3. korpusa u svoj rejon dom “El-Mudžahidin” izvan BiH imali su
na teritoriji koju je kontrolirala neprijateljska rasporeda, niti su se povinovali kontinui- svoje vođe, lidere koji su diktirali njihovo
strana. Dakle, komandant 3. korpusa ispo- ranim pokušajima komandanta i Koman- djelovanja i ponašanje tokom rata u BiH.

ljavao je konkretan i snažan utjecaj s ciljem de 3. korpusa da im nametne svoju volju u Prema naprijed navedenim obilježjima
da se pravilno postupa sa zarobljenicima i efektivne kontrole prema Odredu “El-Mu-
drugim osobama koje dolaze s neprijateljske džahidin”, ista nije bila moguća po sljede-
strane, da se zaštite zarobljenici od eventual- Upravo zato što je bio ćem: Odlučujuće starješine u Odredu nisu
nog nepravilnog postupanja prema njima. U bile lojalne civilnom vrhovnom komandantu
svim jedinicama 3. korpusa, osim u Odredu svjestan da se destrukcijom i legalnim organima vlasti, kao ni autoriteti-
“El-Mudžahidin”, u tom pogledu Mahmu- kompromitira pravednost ma u vertikali komandiranja unutar Armije
ljin je osigurao pravilno postupanje. Da je RBiH; stranci u Odredu odbacivali su Usta-
i u toj jedinici imao efektivnu kontrolu, on u karakteru odbrane RBiH, vom utvrđene simbole RBiH; komandant
bi u njoj osigurao pravilno postupanje pre- komandant Mahmuljin težio Mahmuljin nije mogao osigurati da pripad-
ma zarobljenicima. nici Odreda bez pogovora ili bilo kako dru-
U lancu komandiranja prema svim jedi- je da Odred “El-Mudžahidin” gačije, znači makar uz pogovor, izvršavaju
nicama koje su bile potčinjene Komandi 3. u pogledu discipline bude kao njegova naređenja; komandant Mahmuljin
korpusa, osim prema Odredu “El-Mudžahi- nije mogao efektno naređivati ni jednom di-
din”, Mahmuljin je uspostavio vrlo funkci- i ostale jedinice 3. korpusa. jelu tog Odreda; komandant Mahmuljin nije
onalan i efikasan sistem kontrole. Uprkos težnjama i zahtjevima mogao osigurati da se njemu i Komandi 3.
Činjenica da Odred “El-Mudžahidin” u korpusa iz Odreda dostave bitni ili bilo ka-
lancu komandiranja nije bio direktno na vezi komandanta Mahmuljina da kvi drugi podaci koji bi služili za efektivno
komandanta 3. korpusa Mahmuljina važna pripadnici Odreda komandiranje i kontrolu; stranci u toj je-
je okolnost u sagledavanje odgovornosti za dinici nisu poštovali ni provodili propise u
inkriminirane, predmetne ratne zločine nad “El-Mudžahidin” zajedno s Armiji RBiH o odnosima između vojnika i
zarobljenicima. Toj je jedinici Mahmuljin bio ostalim pripadnicima korpusa starješina, starijeg i mlađeg, nadređenog i
drugonadređeni, a ne prvonadređeni. Ustvari, podređenog; komandant Mahmuljin nije
Odred je kontinuirano pretpotčinjavan i nije usvajaju i dijele vrijednosti mogao osigurati da po njegovom naređe-
bio na direktnoj vezi komandantu 3. korpu- discipline, taj Odred djelovao nju članovi Komande 3. korpusa izvrše za-
sa. Mahmuljin nije direktno postavljao bor- datak u Odredu jer komandant Abu Maali
bene zadatke Odredu “El-Mudžahidin”. Ni je sasvim suprotno. nije dozvoljavao njihov pristup u jedinicu.

10 28/1/2021 STAV