Page 31 - STAV broj 224

TEROR KOMUNISTA okončan sve do današnjih dana, samo su VRATITI LJUDE VJERI,
NAD BOŠNJACIMA SANDŽAKA metode torture različite. SAČUVATI OBIČAJE I KULTURU
Nakon Drugog svjetskog rata i dola- Poučeni historijskim iskustvom zločina Sve spomenuto bilo je dovoljan razlog
ska komunista na vlast, nad Bošnjacima izvršenih nad njima, Bošnjaci u Sandžaku, Sulejmanu Kačaru i njegovim prijateljima
u Sandžaku provodi se tortura na više u centrima s većinskim bošnjačkim življem, da pokušaju nešto uraditi za svoj narod.
načina, posebno u općinama s većinskim formirali su tokom Drugog svjetskog rata Naravno, oni nisu imali snagu i moć da
bošnjačkim življem, u Novom Pazaru, muslimanske milicije kako bi se zaštitili učine velike korake, ali su htjeli učiniti
Sjenici, Tutinu, Rožajama. Zapravo, to od četnika i svih drugih vojski koje su nai- koliko su mogli da svoj narod sačuvaju u
je bio kontinuitet zlodjela koji je trajao lazile. Ovo im komunisti nikad nisu opro- islamu, da ne potpadne pod komunistič-
od balkanskih ratova, a nikada nije ni stili, a posebno nisu oni četnici koji su se ku propagandu, da ukažu na nepravdu i
preobukli u partizane i postali važan faktor zločin koji se čini Bošnjacima u Sandža-
u vlasti nakon 1945. godine. Oni su svoje ku. Prve aktivnosti bile su pisanje grafita
funkcije dobro koristili u obračunu s Boš- po zidovima u Novom Pazaru i pokušaj
njacima. Ukinut je ZAVNOS (Zemaljsko uključivanja novih članova. Pa su tako
antifašističko vijeće narodnog oslobođenja članovi postali Zejnel Drndić, Hasan Gi-
Sandžaka) 29. marta 1945. godine, koji je cić, Arif Radetinac i Smajo Kavazović.
trebao rezultirati zasebnom republikom Ismet Bektašević bio je na početku
Sandžak unutar Jugoslavije. Po dolasku na predsjednik, a onda ga je naslijedio Su-
vlast, obračunavali su se svirepo sa svim lejman Kačar. Bektašević se zalagao za
istaknutim Bošnjacima u Novom Pazaru omasovljenje organizacije. Iako izuzet-
i generalno u Sandžaku. Od 28. novembra no mlad, držao je odlične govore u ko-
1944. pa sve do početka 1946. godine traje jima je govorio o ciljevima organizacije,
taj fizički obračun. a nikada nije navodio na nacionalnu ili
Tek u posljednjih nekoliko godina vjersku mržnju i netrpeljivost. “Poredak
aktualizira se pitanje ubijenih Bošnja- je narušio muslimansko biće”, govorio
ka u naselju Hadžet u Novom Pazaru. je Bektašević, “nama je cilj vratiti ljude
Omer Nurković u knjizi Pazarski šehidi vjeri, vratiti vjernike u džamije i mekte-
navodi 1.639 ljudi ubijenih na Hadžetu, be, sačuvati svoje običaje i svoju kulturu.
a ostavlja mogućnost da je taj broj veći i Vidite, iz dana u dan sve je manje džami-
od 2.000 ljudi. Osim ubijanja, Bošnjaci su ja. Ljudi ne smiju da dolaze u džamije,
konstantno hapšeni, privođeni, zatvarani ismijavaju ih, šikaniraju, progone, prijeti
i maltretirani, vođena je tiha, ali i javna im se istjerivanjem s posla. Zadužuju se
propaganda da im je najbolje da se sele u sluge komunističkog režima da spriječe
Tursku. Poznat je i sporazum Jugoslavije i otjeraju vjernike van domašaja džamija,
s Turskom o iseljavanju Bošnjaka. Veliki jer smatraju da su to ustanove odakle si-
broj ih je bio krenuo tim putem. Neki su stemu prijeti opasnost da bude ugrožen.”
ostali u Makedoniji, a njihovi potomci i
danas svjedoče o ovim događajima. Vršena “PROVALA” U ORGANIZACIJU
je propaganda za skidanje zara i feredže. I HAPŠENJA
Muževe ljepših žena, po naređenju koman- Koliko je Bektašević bio predan orga-
dira OZNA-e, zatvarali bi bez razloga, a nizaciji, toliko je bio i brzoplet. Upravo
onda su iskorištavali njihove žene, koje zahvaljujući njegovim brzopletim istu-
su podnosile žrtvu da bi njihove muževe pima, došlo je do “provale” organizacije.
puštali na slobodu. Komunisti su kažnja- Naime, jedne prilike zaprijetio je u “ime
vali i cijele općine, i to dugogodišnjim ‘Mladih muslimana’” nekoj Bošnjakinji
neulaganjem u privredu i infrastrukturu. koja se zabavljala sa Srbinom, tražeći da
To je pogodilo mnoge sandžačke općine, s tim prestane. Ona ga je prijavila svom
najviše Tutin i Sjenicu. Tako da je Tutin momku, a ovaj policiji. Poslije je Bekta-
bio najnerazvijenija općina u SFRJ de- šević napravio još jedan lahkomislen in-
vedesetih godina prošlog stoljeća, pred cident na poslu, zbog čega je ponovo bio
raspad Jugoslavije. Rušene su džamije, prijavljen od kolega Srba. Uslijedilo je
paljene stare knjige, kako bi se uništili praćenje, a zatim i “provala” u organiza-
bošnjačka kultura, jezik, tradicija i vjera. ciju te hapšenja.
Nije se ulagalo u zdravstveni i obrazovni Bektašević je uhapšen 6. septembra
sistem. Nije riješeno nacionalno pitanje. 1948. godine. Istog dana uhapšeni su i
Ibro Draževičanin i Nazim Radetinac. Ne-
Iako nisu uspjeli dokazati koliko dana poslije, 11. septembra 1948.
godine, uhapšeni su Sulejman Kačar i
da su “Mladi muslimani” Ahmet Kolašinac, da bi 12. septembra
planirali nasilno rušiti režim, 1948. godine bili uhapšeni Zejnel Drn-
da su se naoružavali zbog dić i Hasan Gicić, dok je Smajo Kavazo-
vić uhapšen 15. novembra 1948, a Arif
toga i sl., ipak su presude Radetinac 19. novembra 1948. godine.
bile drakonske Kačaru, Kolašincu, Bektaševiću i Draže-
vičaninu na teret je stavljeno formiranje

STAV 20/6/2019 31