Page 31 - STAV broj 356 - 357

Piše: Ermin ZEC azijski, nego evropski proizvod. Fruškogorski AKTUELNA POLITIKA EVROPSKE UNIJE
manastiri nedaleko od Beograda preživjeli su PREMA BOSNI I HERCEGOVINI
edavno je mađarski premijer Viktor 300 godina turske vlasti, ali nisu tri godine Orbanova izjava s razlogom je dobila jaku
Orban održao pres-konferenciju, evropske vlasti. Dakle, u Bosni su uništeni reakciju u bh. javnosti jer je sam Dodik pri-
gdje je između ostalog govorio i o stotine džamija i crkava i sve su ih uništili je nekoliko mjeseci izjavio kako nezavisnost
NBosni i Hercegovini. U kontekstu Evropljani – nijednu Bošnjaci. RS-a podržava sedam zemalja EU. Iako je
proširenja Evropske unije na Zapadni Bal- Da Evropa ima dugu tradiciju netole- jasno da Dodik svojim izjavama manipuli-
kan, Orban je izjavio da je problem kako in- rancije i protjerivanje ljudi različitih vjera, ra javnosti, evropska politika prema Bosni i
tegrirati zemlju s dva miliona muslimana. govori i historija Jevreja na evropskom kon- Hercegovini nije jedinstvena. To je pokazala i
Ovakve izjave smo imali priliku slušati tinentu. Naime, diskriminacija i stradanje Je- izjava samog Orbana, koji je izrazio spremnost
zadnjih godina redovno od zvaničnika Re- vreja nije počelo dolaskom Hitlera na vlast i Mađarske da blokira uvođenje ekonomskih
publike Hrvatske i Srbije, ali je ovo prvi put holokaustom, već je i u našoj historiji pozna- sankcija prema manjem bh. entitetu.
da se ovako otvoreno govori o muslimanima to da su Sefardi, Jevreji s jugozapada Evrope, Zbog svoje kompleksne i često licemjer-
kao stranom tijelu na tlu Evrope od jedne protjerani iz Španije i Portugala. Pojedini su ne historije odnosa između Bosne i Hercego-
evropske države, koja je dugogodišnja člani- našli utočište u Sarajevu, koji je tada bio dio vine i Evrope, Bošnjaci imaju sve razloge da
ca EU i NATO saveza. No, od Orbana je ovo Osmanskog Carstva. Dakle, prije 500 godi- sumnjaju u dobronamjernosti ove zajednice
očekivano s obzirom na to da je 2013. godi- na muslimanska vlast je primila izbjeglice iz država prema Bosni i Hercegovini. Naime,
ne u svom uredu imao etničku kartu Bosne kršćanske Evrope koje su prognane sa svojih zvanično EU traži ispunjenje 14 ključnih
i Hercegovine. ognjišta zbog vjere. prioriteta za otvaranje pregovora o članstvu,
U tom je kontekstu ministrica vanjskih U ovom kontekstu izjava Orbana o inte- ali ispunjenje tih uvjeta u kompleksnom po-
poslova Bisera Turković pisala evropskim griranju dva miliona muslimana u Evropu litičkom sistemu, koji je opet nametnut uz
zvaničnicima te tražila pojašnjenje o tome čini se već tragikomičnom, jer Bošnjaci ima- podršku evropskih zemalja, skoro je nemo-
da li se politika Evropske unije prema Bosni ju hiljadugodišnju tradiciju suživota u mul- guće i bez ratnohuškačke retorike separatista.
i Hercegovini promijenila. Odgovor je vrlo tikonfesionalnom društvu. To ne dokazuje Možemo, dakle, zaključiti da je članstvo Bo-
jednostavan; do promjene nije došlo jer ništa samo odnos prema Sefardima nego i čuve- sne i Hercegovine u EU ako ne nemoguće,
se u suštini nije ni promijenilo s obzirom na na Povelja Kulina bana, gdje ban bosanski onda daleko od realnosti u ovakvim konste-
to da su ti evropski zvaničnici u toku Geno- garantira sigurnost i slobodu kretanja dub- lacijama odnosa.
cida nad Bošnjacima govorili o bolnoj, ali rovačkim trgovcima. I na kraju posljednja Ukoliko Dodikovi potezi eskaliraju sta-
realističnoj obnovi kršćanske Evrope. agresija, gdje Bošnjaci, unatoč tragičnim nje u zemlji do otvorenog rata zbog svojih
Istina je da zvanična evropska politika zločinima koji su kulminirali genocidom, unutrašnjih komplikacija, EU ne bi mogla
danas promovira sekularizam, poštovanje nisu svetili i rušili tuđe bogomolje, već su djelovati jedinstveno za uvođenje sankci-
ljudskih i manjinskih prava i protiv je svake se, pored borbe za vlastiti opstanak, borili i ja Dodikovom režimu, a kamoli da na neki
vrste diskriminacije na osnovu vjere ili etničke za zemlju gdje niko neće biti protjeran samo konkretan način stane u zaštitu Dejtonskog
pripadnosti, ali je jasno da je Evropska unija zato što se na drugi način moli Bogu. mirovnog sporazuma i bosanskohercegovač-
prije svega zajednica vrijednosti koja počiva Ako odnos EU prema muslimanima da- kog suvereniteta.
na judeo-kršćanskoj tradiciji i historiji. Ako nas ima elemente onoga što su Jevreji proš- No, daleko je od toga da Bošnjaci i Bo-
to nije bilo jasno nakon što su vrata ostala li na ovom kontinentu, kako Bošnjaci kao sna nemaju prijatelja na ovom kontinentu.
zatvorena Republici Turskoj nakon dugogo- autohtoni evropski narod mogu i moraju Skandinavske zemlje tradicionalno podrža-
dišnjih pregovora, onda je važan indikator
bio veto na početak pristupnih pregovora Za vrijeme Agresije na Bosnu i Hercegovinu rahmetli Alija
s Albanijom i Sjevernom Makedonijom iz
2020. godine. Izetbegović dao je intervju za “Stern” 1994. godine, gdje je
Činjenica jeste da mišljenje mađarskog zaključio da cijeni Evropu, ali da ona ima visoko mišljenje
premijera ne predstavlja zvaničnu politiku
EU prema Bosni i Hercegovini, ali isto tako je o sebi. Fašizam i komunizam nisu azijski, nego evropski
činjenica da je antiimigrantsko i antiislamsko proizvod. Fruškogorski manastiri nedaleko od Beograda
raspoloženje u porastu širom evropskih preživjeli su 300 godina turske vlasti, ali nisu tri godine
država. Članice takozvane Višegradske grupe
(Mađarska, Slovačka, Češka, Poljska) imaju evropske vlasti. Dakle, u Bosni su uništeni stotine džamija i
konzervativne vlade, koje su imali jaku crkava i sve su ih uništili Evropljani – nijednu Bošnjaci.
antiislamsku retoriku u toku imigrantske krize
iz 2015. godine. U zemljama Skandinavije i
Zapadne Evrope desni populisti jačaju na reagirati na situaciju? Na to pitanje je teško vaju Bosnu i Hercegovinu, Holandija je zbog
popularnosti, koji promoviraju jak antago- naći odgovor, ali je više nego očigledno koji svojih grešaka najaktivnije tražila uvođenje
nizam prema imigrantima, Evropskoj uniji, je pogrešan pristup. Naime, svako pravdanje sankcija za Dodika, nova vlada Njemačke
malo suptilnije i odbojnost prema muslima- kako su Bošnjaci zapravo manje religiozni, također je pokazala da neće bez reakcija gle-
nima u Evropi. liberalni ili jednostavno “drugačiji” musli- dati rušenje Dejtonskog sporazuma. Velika
mani samo je kontraproduktivno, jer pored Britanija je do sada najsnažnije osudila Do-
EVROPA IMA PREVISOKO MIŠLJENJE O toga što implicira da je prihvatljivo biti mus- dikov separatizam, a pored toga imamo tra-
SEBI liman samo ukoliko ne držiš do svoje vjere, dicionalno bliske veze s regionalnom silom,
Za vrijeme Agresije na Bosnu i Her- to pokazuje i visok stepen inferiornosti; nisu Republikom Turskom. Dakle, budućnost
cegovinu rahmetli Alija Izetbegović dao je Bošnjaci ti koji se moraju integrirati u Evropu, Bosne i Hercegovine ne zavisi od Evropske
intervju za Stern 1994. godine, gdje je zakl- nego Evropa mora naučiti od Bošnjaka kako unije, koja nije nikada na Balkanu odlučivala
jučio da cijeni Evropu, ali da ona ima visoko se istinski poštuju principi multikulturalnos- o krupnim stvarima, niti zbog svoje struktu-
mišljenje o sebi. Fašizam i komunizam nisu ti, multietničnosti i multikonfesionalnosti. re ima sposobnost za to. n

STAV 31/12/2021 31