Page 13 - STAV broj 371

organiziranja jedinica TO SRBiH od
Meho Karišik sa suborcima (Fotografija: “Klix”)
odjeljenja do odreda. Procijenjeno je da
je to jednostavniji način organiziranja i
već poznat širom Bosne i Hercegovine.
U novembru 1991. u Hrasnici je Glavni
vojni štab PLBiH izdao Uputstvo o pripremi
i organizovanju PL za odbranu suverene BiH,
koje je u decembru dostavljeno do općinskih
štabova PL. Tako se krajem 1991. godine
ova struktura počela uobličavati u široko
zasnovan sistem gotovo identičan teritori-
jalnoj odbrani, u čijoj je osnovi bila mreža
teritorijalnih vojnih i političkih štabova. Na
vrhu organizacije bio je Glavni štab PL za
Bosnu i Hercegovinu, na čijem se čelu, kako
smo kazali, našao bivši oficir JNA i kasniji
general Armije RBiH Meho Karišik Kemo.
Na srednjem nivou organizacije bili
su regionalni štabovi (Bihać, Prijedor,
Livno, Doboj, Tuzla, Zenica, Sarajevo,
Goražde, Mostar), dok su osnovu činili
općinski štabovi koji su trebali objedi-
njavati zamišljenu organizaciju krajnje
najviše na logističkoj podršci oružanim “Patriotska liga”, vođena od nekoliko fleksibilne strukture jedinica.
snagama, zaštiti kulturnih ustanova, na utjecajnih prvaka SDA, okupila je, osim Mora se naglasiti kako se u cijeloj ovoj
pomoći šehidskim porodicama i slično. čistih entuzijasta, i jedan broj ljudi s voj- shemi radilo o zamišljenoj vojnoj struktu-
Član štaba prof. dr. Munir Jahić imenovan nim iskustvom i obrazovanjem. Uz to je ri u kojoj je najveći dio jedinica postojao
je za predsjednika Savjeta za narodnu od- pokušavala osmisliti koncept odbrane samo na papiru sačinjenom na anketnoj
branu BiH, a Mirsad Kebo i Nihad Halil- zemlje na strateškoj ravni. U tom smislu, osnovi gdje su ljudi iskazali spremnost
begović bili su uz komandanta TO RBiH. unutar organizacije postojale su dvije kon- da brane zemlju u slučaju rata. U većini
Vojni dio Regionalnog štaba PL-a cepcije. Prvobitna koncepcija zasnivala se ove jedinice nikada nisu bile okupljane i
Sarajevo prerasta u Armiju BiH putem na manjim gotovim jedinicama kao mogu- postrojavane, nisu bile uopće naoružane
pravne forme TO BiH. Okosnicu Regio- ćim jezgrom za stvaranje većih formacija niti je s njima izvođena bilo kakva ak-
nalnog štaba TO Sarajevo nešto kasnije kada se za njima pokaže potreba. tivnost. Tek su manje grupe aktivista PL
i 1. korpusa Armije BiH činili su članovi Većina članova Glavnog štaba PL tajno okupljane i s njima se izvodila skra-
Regionalnog štaba PL-a Sarajevo. General zagovarala je mišljenje po kojem je tre- ćena osnovna vojna obuka i upoznavanje
Mustafa Hajrulahović postavljen je za balo formirati jedinice po klasičnoj she- s borbenim sredstvima koja su bila na ras-
komandanta Regionalnog štaba TO i ko- mi, osposobljene za izvođenje krupnijih polaganju. Obuku su uglavnom izvodili
mandanta 1. korpusa Armije BiH, koji je borbenih dejstava, kako u zahvatu fronta, aktivni oficiri koji su od jeseni 1991. go-
imao zonu odgovornosti otprilike kao i tako i u plićoj i dubljoj pozadini nepri- dine počeli napuštati JNA i stavljati se na
Regionalni štab PL Sarajevo. jatelja. Zato je u organizacijsko-forma- raspolaganje Stranci demokratske akcije.
Njegovi saradnici uglavnom su bili cijskom pogledu za formiranje jedinica Ove su manje borbene grupe i jedi-
članovi Regionalnog štaba PL, a zamjenik PL i njihovo ustrojstvo izabran model ne koje su do početka Agresije na Bosnu
komandanta bio je Faid Hećo. Docent dr. i Hercegovinu bile naoružane, za šta su
Safet Ćibo postavljen je za predsjednika U novembru 1991. u Hrasnici ograničene mogućnosti stvorene nakon
Kriznog štaba Univerzitetsko-medicin- što su hrvatske oružane snage zauzele dio
skog centra u Sarajevu. Dr. Nedžad Kečo je Glavni vojni štab PLBiH garnizona JNA u Hrvatskoj. Od hrvat-
bio je načelnik saniteta Armije BiH, a mr. izdao “Uputstvo o pripremi i skih oružanih snaga je pod okriljem SDA
Redžad Ćatić preuzeo je dužnost direk- nabavljeno i u zemlju do proljeća 1992.
tora “Sarajevskih apoteka”. organizovanju PL za odbranu uvezeno nekoliko hiljada cijevi pješadij-
suverene BiH”, koje je u skog naoružanja. Male borbene grupe u
VOJNA ORGANIZACIJA sastavu PL ili pod drugim nazivima, po-
U smislu vojne organizacije, “Patri- decembru dostavljeno do put “Zelenih beretki”, ilegalno formirane
otska liga” počela se razvijati nakon for- općinskih štabova “Patriotske i naoružane pod pokroviteljstvom SDA
miranja Savjeta za nacionalnu odbranu ostat će stvarni domet cijele organizacije.
pri SDA u junu 1991. godine. Ozbiljniji lige”. Tako se krajem 1991. Početkom februara 1992, prema pro-
koraci u organizaciji odbrane u okvirima godine ova struktura počela cjenama Glavnog vojnog štaba “Patriot-
“Patriotske lige” preduzeti su od početka ske lige Bosne i Hercegovine”, u slučaju
jeseni 1991. godine, nakon što je progla- uobličavati u široko zasnovan potrebe, u njenim bi sastavima, prema
šenje slovenačke i hrvatske državne neza- sistem gotovo identičan anketnim spiskovima jedinica, moglo
visnosti rezultiralo kratkim slovenačkim biti angažirano oko 80.000 ljudi. Pro-
ratom i početkom krvavog rata u Hrvat- teritorijalnoj odbrani, u čijoj je cijenjeno je da bi od ovog broja lahkim
skoj i nakon gomilanja ogromnih efek- osnovi bila mreža teritorijalnih naoružanjem moglo biti naoružano do 25
tiva JNA povučenih iz ovih zemalja na posto ljudi, dakle maksimalno 20.000 na
teritoriju Bosne i Hercegovine. vojnih i političkih štabova. području cijele Bosne i Hercegovine. n

STAV 15/4/2022 13