Page 8 - STAV broj 371

TRIDESET GODINA OD OSNIVANJA ARMIJE REPUBLIKE BOSNE I HERCEGOVINE

nivo odbrane pojedinih naselja i biološkog
opstanka zajednica Bošnjaka u njima, kao u
historijskom iskustvu muslimanskih milicija
tokom Drugog svjetskog rata, a vjerovatno
bi i ishod te borbe bio sličan sudbini mu-
slimanskih milicija. Čvrsto ustrajavanje na
ustavnim principima i odbrani institucija,
u ovom slučaju kroz odluku o ostvarenju
ustavne uloge Teritorijalne odbrane, pred-
stavljali su temelj mimo kojeg ne bi mogle
biti izgrađene Oružane snage i Armija Re-
publike Bosne i Hercegovine, niti bi bila
moguća odbrana države.
Koliko je tačna ova tvrdnja, na najbolji
način govori činjenica da se kroz ovo pita-
nje i danas, trideset godina kasnije, stalno i
iznova pokušava osporiti legitimitet držav-
nih organa i Teritorijalne odbrane različitim
relativizacijama, poput teorija o suštinskoj
nadležnosti jugoslavenskog vojnog vrha
nad TORBiH. Vitalne su i živopisne, koli-
ko i pogrešne, i interpretacije koje dokazuju
da je navodno “Patriotska liga” adoptirala
Teritorijalnu odbranu, a ne onako kako se
u historijskoj stvarnosti dogodilo i kako
su nalagale odredbe citirane odluke Pred-
sjedništva, da se “Patriotska liga” – kao i
sve druge naoružane formacije i pojedinci
– stavila pod jedinstvenu komandu Terito-
rijalne odbrane. Ovakvim manipulacijama formiranja utvrđen 15. april 1992. godine,
uporno se pokušava legitimna odbrambena dan spomenutog objedinjavanja svih nao-
struktura suverene i međunarodno priznate ružanih formacija pod komandom Teritori-
države Republike Bosne i Hercegovine svesti jalne odbrane. Uredbom je bilo definirano
na nivo oružanog odreda jedne od zaraćenih da će Teritorijalna odbrana imati funkciju
etničkih zajednica, čime bi se posljedično Armije sve do dovršenja procesa njenog
dekriminalizirale formacije ove vrste koje organiziranja.
su u Bosni i Hercegovini djelovale u funk- Ona je to činila do 4. jula 1992. godine,
ciji oružane agresije Srbije i Hrvatske i čime kada je Predsjedništvo, kao najviši organ
bi u potpunosti bila obesmišljena interpre- rukovođenja i komandovanja, donijelo Od-
tacija samog karaktera rata kao agresije, sa luku o organizaciji Oružanih snaga, kojom
svim konsekvencama koje iz toga proizlaze. je utvrđena njihova organizacija i formaci-
Dakle, početkom agresije sve organizi- je štabova, komandi, jedinica i ustanova.
rane i naoružane grupe i pojedinci opredije- Ovim je aktom Armija Republike Bosne i
ljeni za odbranu zemlje svrstali su se u redo- Hercegovine zvanično stavljena u funkci-
ve Teritorijalne odbrane Republike Bosne i ju, a Teritorijalna odbrana Republike Bo-
Hercegovine i potčinili komandama njenih sne i Hercegovine prestala postojati. Štab
jedinica i štabova. Naziv Armija Republike Teritorijalne odbrane RBiH preformiran je
Bosne i Hercegovine uveden je Uredbom u Glavni štab Oružanih snaga RBiH, čiji je
sa zakonskom snagom o Oružanim snaga- prvi načelnik bio major Sefer Halilović. U
ma Bosne i Hercegovine, koja je stupila na procesu organizacijskog razvoja Armije po-
snagu 20. maja 1992. godine. Definirano je četkom juna 1993. godine uvedena je duž-
da Oružane snage u miru čini Armija, a u nost komandanta Glavnog štaba OSRBiH,
slučaju rata još i policija i eventualno dru- na koju je postavljen i koju je do kraja rata
gi naoružani sastavi. Kao jedinstveni znak vršio potpukovnik i kasniji armijski gene-
pripadnosti Armiji određen je grb Republi- ral Rasim Delić.
ke Bosne i Hercegovine, a kao dan njenog teritoriju, već i ustavni poredak, uključu-
USTROJAVANJE ARMIJE U RATNIM jući osnovni konstitucionalni princip rav-
UVJETIMA nopravnosti građana i naroda i druge, što je
To su bili formalni zakonski aspekti na- bilo iskazano u Platformi Predsjedništva za
stanka Armije, koja je istovremeno s formi- djelovanje u ratnim uslovima kao političkoj
ranjem i ustrojavanjem svojih jedinica vodila osnovi oružane borbe koju je vodila Armi-
odsudne bitke za odbranu države Bosne i ja RBiH. To je istovremeno bila i borba za
Hercegovine i opstanak bošnjačkog naro- opstanak bošnjačkog naroda, kojem u pod-
da. Pod odbranom Bosne i Hercegovine neblju i okruženju u kakvom živi od trenut-
ne treba, naravno, podrazumijevati samo ka u kojem je izborio pravo na nacionalno

8 15/4/2022 STAV