Page 39 - STAV broj 190
P. 39
za vina od svježih citrusa, goriva, proizvo-
de za pranje i čišćenje, printane reklamne
materijale, klima-uređaje, te usluge uprav-
ljanja kreditima i kreditnim garancijama.
U Austriji se primjenjuje stopa od 13 posto
za vina koja proizvode austrijski farmeri,
a ista stopa u Portugalu primjenjuje se za
vino, poljoprivredne mašine i opremu, te
dizelsko gorivo za poljoprivrednike.
Od uvođenja PDV-a u Bosni i Herce-
govini 2006. godine do danas vodi se po-
lemika treba li uvesti diferenciranu sto-
pu ovog poreza. Odgovor je, u biti, jasan
– treba. Ali, još niko nije ozbiljno radio
na uvođenju diferencirane stope. Izmjene
u sistemu indirektnog oporezivanja jesu
nužne, i to u dva smjera – prvi je diferen-
cirana stopa, kao u zemljama Evropske
unije, kako bi se snizile cijene određenih
proizvoda i usluga, u prvom redu hrane,
lijekova, knjiga, pa i dječije odjeće i obuće
i sličnih potrepština, kao i repromateri-
jala za poljoprivredu. Drugi smjer, što je
zahtjev privrednika, jeste plaćanje PDV-a
nakon što se naplati faktura, a ne, kao što
je sada slučaj, kada se ispostavi faktura.
Privrednici dolaze u situaciju da plaćaju
PDV na robu i usluge koje su isporučili
a nisu naplatili.
Nažalost, svaka polemika o promje-
nama u sistemu PDV-a završava na isti
djecu, lijekovi, knjige, novine i periodi- renoviranje i reparacija privatnih objeka- način, Uprava za indirektno oporeziva-
ka, usluge hotela i restorana, ulaznice za ta, pranje prozora i čišćenje domaćinstava, nje BiH nije dovoljno sposobna da uvede
kulturne i sportske predstave, tretman repromaterijali za poljoprivredu, hotelski tako kompliciran sistem, plaše se poreske
otpada i otpadnih voda, prijevoz putni- smještaj, restorani i ketering, korištenje nediscipline, jer bi, kako tvrdi Uprava,
ka, izgradnja novih objekata, renoviranje sportskih sadržaja, socijalne usluge, po- uvođenje više stopa dalo i više prostora
i restauracija, medicinska oprema za in- grebne usluge i usluge krematorija, me- poreznim neplatišama da varaju državu,
valide, socijalne usluge, distribucija vode, dicinska njega, sakupljanje otpada i čišće- i na kraju krajeva, snižavanjem stope
usluge pogreba i kremiranja, sirova vuna nje ulica, sitne popravke bicikala, odjeće, PDV-a za određene proizvode smanjili
i repromaterijali za poljoprivredu. obuće i kožnih predmeta, te usluge frize- bi se i prihodi, što je, čini se, i ključna
ra. Uz to, svi profili umjetnika oslobođeni stvar. No, najgore u svemu jeste da Upra-
Sniženu stopu PDV-a u gotovo svim su PDV-a. Stopa PDV-a na ove proizvode va za indirektno oporezivanje priznanjem
zemljama imaju sljedeće kategorije pro- i usluge kreće se od pet posto pa naviše i vlastite nesposobnosti da uvede kompli-
izvoda i usluga: prehrambeni proizvodi, različita je od države do države. ciraniji, ali pravedniji i bolji sistem opo-
opskrba vodom, lijekovi, medicinska opre- rezivanja, sprečava svaku mogućnost da
ma za invalide, autosjedalice za djecu, pri- ŠTA JE “PARKING RATE” građani imaju povoljniji poreski tretman.
jevoz putnika, knjige, novine, periodična Iz primjera Evropske unije može se ja-
štampa, ulaznice za kulturne i sportske Pet članica Evropske unije ima tzv. sno uočiti šta je kojoj državi važno i kako
priredbe, ulaznice u zabavne parkove, TV “parking-stopu” PDV-a. Izraz “parking nastoji zaštititi tu svoju posebnost. Primje-
pretplate i TV licence, socijalno stanovanje, rate” uveden je 1991. godine kako bi ozna- ra radi, Italija je zemlja s razvijenom po-
čio prijelaznu stopu PDV-a na određene ljoprivredom, a jedan od načina za njeno
Uprava za indirektno proizvode i usluge. Tada je državama čla- stimuliranje i razvoj, uz standardnu nižu
oporezivanje BiH nicama ostavljeno određeno vrijeme da
osjetljive proizvode i usluge iz kategorije
snižene stope PDV-a uvedu u standardnu stopu poreza na repromaterijale, jeste i niža
stopu. Ta prijelazna stopa ostale je do da- stopa PDV-a na zaštitna sredstva u poljo-
nas. Belgija ima stopu od 12 posto PDV-a privredi, te prirodna i vještačka đubriva.
na ugalj i koks, te gume za poljoprivredne Španiji je važan turizam, zato je niža stopa
mašine. Irska primjenjuje stopu PDV-a od PDV za izgradnju novih zgrada, Luksem-
13,5 posto na sve vrste goriva, nereziden- burg je država koja živi od finansijskih in-
tno vlasništvo, usluge turističkih vodiča, stitucija, zato je niža stopa PDV na usluge
kratkotrajni najam automobila, brodo- upravljanja kreditima i kreditnim garan-
va, jahti, automehaničarske, fotografske, cijama. To su samo tri primjera, iz analize
veterinarske i usluge obuke vozača, kao porezne politike jasno se vidi šta je kome
i umjetničke radove i antikvitete. Luk- prioritet. Gledajući naših 17 posto, može-
semburg primjenjuje stopu od 14 posto mo samo tužno konstatirati da nemamo
prioriteta. n
STAV 25/10/2018 39
