Page 14 - BROJ 58 14.04.2016.

POLITIKA

Ono o čemu se manje govori jeste
ekološka katastrofa koja pogađa zemlji-
šte, vodu, zrak i ljude kao posljedica ek-
sploatacije i spaljivanja uglja.
Ugalj se u BiH eksploatira na povr-
šini od 18.000 hektara, dok deponiranje
otpadnog materijala zauzima oko 6.000
hektara. Površinski kopovi ostavili su do
danas ukupno 15.000 hektara devastira-
nog zemljišta u BiH. Posljedice spalji-
vanja uglja pogubne su za zdravlje. CIN
je reportažom “Struja po cijenu života”
dokumentirao smrtonosno djelovanje
TE Tuzla, u čijim se blokovima spali 3,3
miliona tona uglja i izbaci oko 50.000
tona sumpornog dioksida svake godine.
TE Tuzla nema postrojenje za odsumpo-
ravanje, ali dobija okolišnu dozvolu jer
po “fleksibilnom” tumačenju nadležnih
inspekcija “ne ugrožava okoliš”. Država
“gleda kroz prste” TE Tuzla zbog njezine Površinski kop “Dubrava“ rudnika uglja “Kreka“
strateške važnosti.
Rudnici ne brinu dovoljno ni o zdrav- otkrivke. Uzimajući u obzir površinu BiH BiH mogla ući u EU) predviđena cijena
lju rudara ni o uvjetima u jamama i vanj- od 51.129 km², morali bismo za dostiza- emisione dozvole bit će trideset eura po
skim kopovima. Svi su rudnici u višemi- nje tog broja otkopati osam centimetara toni, što bi moglo prouzrokovati finan-
lionskim gubicima. Zbog toga, Koncern cijele države (za toliko je BiH propala u sijski krah.
EPBiH u iduće tri godine planira inve- zemlju). Metaforički smisao propadanja Trenutno stanje u energetskom sektoru
stirati u rudnike 330 miliona KM, pre- u abez jeste u tome da našu energetsku u BiH pokazuje izvještaj o performansa-
težno za nabavku opreme i mehanizacije, budućnost Vlada FBiH u narednih pe- ma energetskog sistema “Global Energy
rekonstrukciju i investicione radove. Ni deset godina bazira upravo na kopanju i Architecture Performance Index Report
jednom riječju ne pominje se smanjenje spaljivanju uglja, dok nas Evropa uporno 2016”, prema kojem, od zemalja regiona,
ekološkog zagađenja. upozorava da je to neprihvatljivo. najbolju energetsku arhitekturu ima Slo-
Čuli smo da, ko drugom jamu kopa, venija na 15. mjestu, zatim Albanija na
sam u nju pada. Zato mi, ispod Bosne, UPOZORENJA NEMA KO DA ČUJE 17., pa Hrvatska na 18. poziciji. Srbija je
sami sebi kopamo abez u koji ćemo, me- Evropa ide u susprotnom smjeru. U na 74., a BiH na 93. mjestu, iako posljed-
taforički, ali dijelom i doslovno propasti. decembru 2015. godine britansko mini- njih 20 godina stalno pričamo o ulaganju
Riječ je, dakako, o kopanju uglja u BiH, starstvo energije i klimatskih promjena u energetski sektor. Prvih pet u svijetu
kojeg je u proteklih 60 godina iskopano najavilo je zatvaranje svih termoelek- jesu Švicarska, Norveška, Švedska, Fran-
više od dvije trećine milijarde tona, iza trana na ugljen do 2025. godine. U Nje- cuska i Danska.
čega su ostale ogromne jame napuštenih mačkoj je najavljeno zatvaranje još osam Još lošiji plasman BiH ima u vezi s
rudnika i razvalije površinskih kopova i termoelektrana na ugljen zbog smanje- emisijom CO iz termoelektrana, pa tu
2
deponija. Na površinskom kopu, uglju nja emisije CO . Budući da je do 2020. zauzimamo 118. mjesto, od ukupno 126
2
moramo dodati otkopanu zemlju, tzv. ot- godine najavljeno gašenje i nuklearnih rangiranih zemalja. Iza nas su samo ze-
krivku, koja se uklanja da se dođe do uglja elektrana, Njemačka će morati uvoziti mlje poput Tanzanije, Etiopije i Eritreje.
(od 5 do 12 m po toni uglja). Ako sve sa- struju čija će cijena porasti za 7%. Čak Zato ne iznenađuju podaci Udruženja za
3
beremo, dobit ćemo da je u BiH iskopano i uz opasnost narušavanja energetske zdravlje i okolinu HEAL sa sjedištem u
oko četiri milijarde metara kubnih uglja i stabilnosti i poskupljenja struje, EU je Bruxellesu, da se tri od deset termoelek-
odlučila zatvoriti svoje termoelektrane trana najvećih zagađivača u Evropi nala-
na ugalj, jer su posljedice po ekologi- ze u BiH. Neslavno prvo mjesto drži TE
Metaforički smisao ju dugoročno neprihvatljive. U Bosni i Ugljevik, kao najveći evropski emiter
propadanja u abez Hercegovini ne mari se ni za direktna sumpornog dioksida, a u stopu je prate
jeste u tome da našu upozorenja iz Bruxellesa (juni 2015. go- TE Kakanj i Tuzla.
Predsjedništvo BiH ratificiralo je
dine), kad je zemljama Balkana poručeno
energetsku budućnost da, zbog zastarjelosti i nezadovoljavanja 2006. godine Ugovor o uspostavi Ener-
Vlada FBiH u narednih evropskih standarda, moraju obnoviti getske zajednice, koji su potpisale EU s
ili zatvoriti trinaest termoelektrana (do
jedne, te Albanija, Bugarska, BiH, Hr-
pedeset godina bazira 2050. godine trebali bi za 80% smanjiti vatska, Makedonija, Crna Gora, Srbija,
upravo na kopanju i emisiju štetnih plinova). Rumunija i Kosovo s druge strane. Alarm
Na listi su sve naše termoelektrane –
spaljivanju uglja, dok TE Tuzla, Kakanj, Gacko i Ugljevik (ob- za naše nepoštivanje Ugovora uključio
se u maju 2015. godine, kada je ministar
nas Evropa uporno noviti ili zatvoriti do 2030. godine). Bu- Mirko Šarović upozorio da je Energetska
upozorava da je to dući da smo aplicirali za članstvo u EU, zajednica pokrenula pet procesa protiv
neprihvatljivo morali bismo znati da je ondje trenutna BiH. Godinu ranije, dobili smo ozbiljna
cijena emisione dozvole pet eura po emi-
upozorenja od Evropske komisije u Izvje-
tiranoj toni CO , a za 2025. godinu (kad bi štaju o napretku Bosne i Hercegovine u
2

14 14/4/2016 STAV