Page 33 - STAV broj 167
P. 33
Jevrejska vlada je od Britanaca tražila
odgovor na pitanje što im je potrebno za
novu državu. Majstori kolonijalne upra-
ve sve su vrlo dobro organizirali u Pale-
stini. Usred građanskog rata kraljevska
željeznica i dalje je vozila na pola puta
zemlje, pa čak su i veterinarske službe
radile. Jevrejska uprava već je pod svo-
jom kontrolom imala nekoliko institucija
i prije nego što je odobren plan podjele.
Sudovi su nastavili raditi kao da se ništa
nije dogodilo. Jevrejska vlada formirala
je Privremeno narodno vijeće, podparla-
ment i privremenu vladu, Narodnu vladu.
Premijer, odgovoran za sigurnost i obra-
Palestina, maj 1948. godine nu, bio je Ben-Gurion.
Britanci polahko pakuju kofere iz Pa-
prijenos glasanja iz Skupštine UN-a. Ben-Gurion je tamo. Glavni civilni ko- lestine. Dana 12. maja Ben-Gurionova
“Savez Sovjetskih Socijalističkih Repu- mandant “Hagane” ima svoj “plan D”. krizna vlada sastaje se kako bi razgovara-
blika – da; SAD – da; Venecuela – da; To je bila strategija “agresivne odbrane”: la o proglašenju države Izrael. Razrađen
Jemen – ne; Jugoslavija – suzdržana...” arapski su napadi korišteni kao polazište je već odobreni tekst Deklaracije o neza-
Nekoliko sekundi nakon proglašenja, za borbu i osvajanje područja na kojima visnosti. Međutim, mnoštvo je problema.
urlik radosti i oduševljenja prolamao se bi jevrejska država mogla funkcionirati. Još traju borbe za svaki kvadrat izraelskog
kućama i ulicama. “Vratio sam se na spa- Korak po korak, vojnici “Hagane” okupi- teritorija. Kako i kuda postaviti granice?
vanje, ali me je probudio otac. Ležao je rali su arapska sela i naselja, a naposljet- Tri su stvari koje država treba – građane,
kraj mene jecajući. ‘Ove noći ćeš se sje- ku i gradove. “Plan D” postao je program institucije i teritorij. Izrael je osnovan 14.
ćati do kraja svog života. Nikada više ti etničkog čišćenja. U strateški su važnim maja 1948. godine u 16.00 sati, a da nije
niko ništa neće nametati samo zato što područjima Arapi protjerani, sela su uni- imao jasno određen teritorij. I to je defekt
si Jevrej, ove je noći tome došao kraj’”, štena, oni koji su se borili protiv Jevreja koji je odredio kasniju tragičnu sudbinu
napisat će mnogo godina kasnije čuveni ubijeni su. Uzalud je bio posljednji, mla- tog prostora.
pisac Amos Oz. ki pokušaj britanske intervencije: Jevreji Nakon proglašenja nezavisnosti, po-
su imali priliku, prvu u više od 3.000 go- čeo je okrutni rat. Vojske arapskih drža-
Rezolucija UN-a br. 181 iz novembra dina svoje historije, i nisu ni pomišljali va napale su Palestinu, ali neuspješno.
1947. godine bila je signal cionističkom da je propuste. Granice Izraela povučene su i na kraju
pokretu da što prije pokrenu osnivanje su Jevreji imali 20 procenata teritorije
države. Istodobno je to bila iskra koja je Prijeteća riječ “transfer Arapa iz je- više nego što je to bilo predviđeno pla-
zapalila Palestinu. Tog je dana otvoren rat vrejskog dijela zemlje” već se pojavila u nom podjele. Januara 1949. godine oružje
između Jevreja i Arapa. 1. decembra, Vi- cionističkim planovima, ali se niko naglas je utihnulo. Linija iscrtana primirjem i
soki arapski komitet, organ Arapske lige nije usuđivao pričati o protjerivanju. Izra- danas se smatra privremenom granicom.
osnovan 1945, pokreće opći štrajk protiv el je prisilno odvojen od Palestine. Danas Izrael je pobijedio. Dana 11. maja 1949.
jevrejskih okupatora. U palestinskim se se takvi činovi smatraju nezakonitim. No, godine UN je priznao mladu državu kao
selima formira milicija koju Arapska liga te 1948. godine međunarodni zakon još svoju 59. članicu. Održani su prvi par-
naziva “volonterima” u borbi za Palesti- nije uređen, a novi svjetski ustroj još nije lamentarni izbori na kojima je velikom
nu. Nasilje i teror počinju u cijeloj zemlji. bio uspostavljen. Prisilno prisvajanje ze- većinom pobijedila Ben-Gurionova La-
mljišta nije bilo nešto što je moglo trajno buristička stranka. Nakon toga, iskovani
Jevrejske četvrti Jerusalema opsje- diskreditirati Jevreje. “Prvo ćemo izgraditi su prvi novčići. Na njima je na dva pisma,
daju Arapi, pristupne ceste Tel Avivu su državu, kasnije ćemo odgovarati na pita- hebrejskom i arapskom, bila ispisana ri-
blokirane. Glad, nedostatak vode, očaj nja”, odbrusio je Ben-Gurion svojim za- ječ “Izrael”. n
se širi među Jevrejima. Od hrane imaju brinutim saradnicima.
samo divlje biljke koje rastu u dvorištima.
Jerusalem, februar 1948. godine Jerusalem, 1931. godine
STAV 17/5/2018 33
