Page 76 - STAV broj 172
P. 76
KULTURA/UMJETNOST/SHOWBIZ
Svi filmovi o fudbalu
Iako je sportski žanr u kinematografiji iznjedrio
veliki broj kvalitetnih ostvarenja, o bokserima, svoju dominaciju. Ipak, Colby pristaje te utakmicu Tražeći Erica o fudbalskoj legendi Ericu Cantoni
atletičarima, hrvačima, roniocima, košarkašima, u okupiranom Parizu odluči pokušati iskoristiti i njegovom vjernom navijaču, koja, zahvaljuju-
te uprkos jednakoj popularnosti i jednog i dru- za bijeg u konačnu slobodu, a pomoć pronađe ći svojoj originalnosti i prepoznatljivom autoru,
gog društvenog fenomena, opće je poznato da u Amerikancima i francuskom Pokretu otpora. dvostrukom dobitniku Zlatne palme, predstavlja
fudbal i film nikada nisu išli zajedno. Ne postoji Colbyjevom “idealnom” timu pridruži se usko- osvježenje u moru filmova o navijačima, među
igrano autorsko filmsko ostvarenje koje se bavi ro i američki satnik izrazitog atletskog izgleda kojima se još izdvajaju i Green Street Holligans
fudbalom ili čiji je glavni protagonist fudbaler, a Robert Hatch (Sylvester Stallone), vodnik Luis (2005), koji se bavi engleskim fudbalskim hu-
koje se kroz prizmu najvažnije sporedne stvari Fernandez kao vješt žongler s Trinidada (Pelé), liganima, te svakako i Ofsajd (2006) Iranca
u svijetu odgovorno dotiče društva i života po- te virtuozi s loptom koje utjelovljuju slavni engle- Jafara Panahija kao izutetno duhovita i bolno
jedinca u njemu. Zašto? S jedne strane, zbog ski fudbaleri Terry Brady (Bobby Moore), Carlos istinita drama o svakodnevnoj borbi fanatičnih
usložnjenosti pojedinih produkcijskih aspekata Rey (Osvaldo Ardiles), Paul Wolchek (Kazimierz fubalskih navijačica kojima je u Iranu zabranjen
koji zahtijevaju ispunjene stadione s desecima Deyna)... Nijemci sa sudijom na njihovoj strani ulazak na stadione.
hiljada fanatičnih navijača, a s druge, jer glavni očekivano povedu s 4:0, te namjerno povrijede Kada je u pitanju ekranizacija historijskih fudbal-
protagonista mora imati određene sposobno- najboljeg igrača Fernandeza (Pelé), što u istin- skih događaja na prostorima bivše Jugoslavije,
sti i talent fudbalera, što je, naprimjer, na naj- skim savezničkim sportistima probudi osjećaj onda je svakako potrebno izdvojiti i avanturistič-
bolji način iskorišteno u filmskim ekranizacija- inata koji zatim sjajnom igrom izjednače rezultat ko-historijsku komediju / dramu Montevideo,
ma košarkaških priča (Hoosiers, Space Jam, na 4:4. Izjednačujući gol, makazicama u slow Bog te video! (2010) Dragana Bjelogrlića, koja,
He Got Game). motionu i u pratnji muzike Billa Contija, posti- prilagođena širokoj gledalačkoj masi, uspješno
Najbliže uspješnom autorskom filmu o igri na gne povrijeđeni Fernandez, a Von Steiner na spaja historijska i društvena previranja sa spor-
travnatom terenu jeste Sportski život (This trenutak zaboravi na ideologiju vlastite države tom te, uz pomoć autentične kostimografije i
Sporting Life, 1963) čuvenog britanskog reži- te ustane i zaplješće fudbalskom majstorstvu. scenografije, ali i humorom obojenog dijaloga,
sera Lindsaya Andersona. Ipak, Sportski život U posljednjoj minuti utakmice sudija svira ne- podsjeća gledaoce na Prvo svjetsko prvenstvo u
nije film o fudbaleru već o mladom rudaru Fran- postojeći jedanaesterac za Nijemce, koji zatim Urugvaju 1930. godine i veliki uspjeh Kraljevine
ku Machinu (Richard Harris), koji je šezdesetih Hatch maestralnom paradom odbrani, nakon Jugoslavije. Ovaj film donosi i kulturološku, eko-
postao velika zvijezda ragbija, ali čiji je privatni čega publika uleti na teren i, rušeći historijom nomsku i sociološku otuđenost tadašnje države
život ostao na margini. nametnute političke granice, skandira “victoire”. od ostatka svijeta, te jedno SP prezentira kao
Jedno od ostvarenja koje se na najbolji na- Uskoro fizički bijeg izvan zidova logora ustupi idealnu priliku za bijeg iz ustaljene siromašne
čin suočava s datim historijskim i društvenim mjesto duhovnom ostvarenju slobode, posred- svakodnevice i trenutak kada “mali” na terenu
okolnostima kao što je rat jeste Victory (1981) stvom moći fudbala koji priznaje samo istinsko mogu postati “veliki”.
velikana američkog filma Johna Hustona, čija sportsko umijeće. U posljednje su vrijeme sve popularniji do-
je radnja zasnovana na mađarskom filmu Dva Nasuprot Pobjede, snimljeno je i mnoštvo po- kumentarni filmovi o najvećim živim ili mrtvim
poluvremena u paklu iz 1961. godine. Naime, pularističkih filmova o fudbalu, kao što je trilogija sportskim ličnostima, a osim ostvarenja o Die-
u fokusu narativa ovog filma jeste fudbalska Gol (2005–2009), koja, uprkos površnom i na gu Armandi Maradoni – Kusturicin Maradona
utakmica iz Drugog svjetskog rata, u kojoj su trenutke amaterskom, uopćenom i stereotipnom (2008), u kojem režiser Emir Kusturica spa-
snage odmjerili saveznički ratni zarobljenici i prikazu životnog uspona meksičkog imigranta ja animiranu, igranu i dokumentarnu formu te
nacistička Njemačka. Oslanjajući se na čuvenu Santiaga Muneza (Tony Plana), od uplašenog donosi svoju subjektivnu “verziju” lika i djela
izreku kako je “fudbal igra u kojoj uvijek pobje- dječaka sa slikom Svjetskog prvenstva do boga- “malog zelenog”, i onoga o Edsonu Arantesu
đuju Nijemci”, nacistički bojnik Karl von Steiner te fudbalske zvijezde, zauzima određeno mjesto do Nascimentu Peléu – Pelé: Rađanje legen-
(Max Von Sydow), inače veliki fudbalski fanatik u povremenoj saradnji kamere i filmske lopte. de (2016), u kojem je prezentiran njegov život
i bivši njemački reprezentativac, odluči da do- Ovoj rubrici svakako pripada i stop motion ani- do 17. godine, kada je debitirao na Svjetskom
govori utakmicu između savezničkih logoraša i mirani film Early Man (2018), koji započinje u prvenstvu u Švedskoj, snimljeni su i dokumen-
njemačke izabrane vrste, a pregovore otpočinje dalekom paleolitu, kada meteor padne u Man- tarci istoimenih naslova o trenutno najboljim
s ciničnim satnikom i bivšim fudbalerom West- chester te iza sebe ostavi pustoš, kamenu loptu fudbalerima današnjice – Messiju i Ronaldu.
ham Uniteda Johnom Colbyjem (Micael Caine), i novu igru – čudesni fudbal. Oni će nas u jeku Svjetskog prvenstva u Ru-
koji u logoru svakodnevno održava fudbalske Naravno, neizostavni dio najpopularnije spo- siji podsjetiti na početne korake siromašnih,
treninge. Naravno, svima je jasno da je riječ o redne stvari u svijetu predstavljaju i navijači te izgubljenih i bolesnih dječaka koji su trudom,
nacističkoj vojnoj propagandi te da će Nijemci je zbog toga poseban dio odnosa fudbal – film radom i talentom ostvarili svoje snove, a čiji
uraditi sve kako bi pobijedili i svijetu prezentirali posvećen upravo njima. Tako je 2009. godine nam potezi i golovi i dalje, s vremena na vrije-
britanski režiser Ken Loach snimio komediju me, “objašnjavaju” zašto toliko volimo fudbal.
76 21/6/2018 STAV
