Page 30 - STAV broj 372

POLITIKA

Brojevi su bili užasni, 60 posto čečenskih
građana umrlo je u staljinističkim čistkama.
Deportacije u Kazahstan, Kirgistan i Sibir
uključivale su 400.000 ljudi. Svi su prevezeni
u teretnim vagonima bez grijanja i hrane.
Samo tokom putovanja umrlo je oko 100.000
zatvorenika. To je bilo toliko barbarsko da
je Evropski parlament 2004. priznao ovu
epizodu kao čin genocida. Bol je trajala sve
do 1950-ih, kada se većina Čečena uspjela
vratiti u svoju regiju i ponovno uspostavi-
ti ugašenu Čečensko-Ingušku Autonomnu
Sovjetsku Socijalističku Republiku, ali,
kada su stigli, njihove domove zauzeli su
Rusi i Ukrajinci.

OPERACIJA “AARDAKH” Šejh Mensur Imam Šamil
Čečensko-ruski sukob jeste jedan od
najdužih sukoba u modernoj historiji, pro- godine grupa njemačkih komandosa iskrca-
teže se kroz tri stoljeća. Korijeni su mu iz la na područje pod kontrolom Čečena kako
1785. godine, kada Čečeni ustaju protiv bi organizirala pobunu protiv Sovjeta, ali
ruskog ekspanzionizma na Kavkazu. Rat im je plan propao.
je trajao između 1817. i 1864. godine i Ru- Ipak, po naređenju Berije, zloglasnog
sko Carstvo uspjelo je pripojiti to područ- šefa NKVD-a, cjelokupno čečensko i inguško
je i pokoriti narod. Tokom rata ubijaju i stanovništvo trebalo je deportirati teretnim
deportiraju pripadnike brojnih neruskih vozovima u daleka područja Sovjetskog
naroda, odgovorni su za masakr nad Čer- Saveza. Operacija se zvala “Chechevitsa”,
kezima, koji su nakon toga preseljeni u a Čečeni je nazivaju “Aardakh” (Izlazak).
Osmansko Carstvo. Pripremana je i planirana od oktobra 1943.
Međutim, meta su bili i drugi narodi godine. Beria se žalio Staljinu na “nizak nivo Aardakh
Kavkaza. Na Kavkazu je 1847. bilo oko radne discipline” među Čečenima, “raspro-
milion i po Čečena, ali kao rezultat rata stranjenost razbojništva i terorizma”, “neu- provodilo najmanje 19.000 oficira i 100.000
i progona, njihov se broj smanjio na 140 spjeh Čečena da se pridruže Komunističkoj vojnika NKVD-a iz cijelog SSSR-a. Oko 500
hiljada 1861. godine. Rusko Carstvo pro- partiji” i “priznanje njemačkog agenta da ljudi je greškom deportirano iako nisu bili
tjeralo je u Osmansko Carstvo najmanje je imao podršku među Ingušima”. Beria je ni Čečeni ili Inguši.
39.000 Čečena. Tokom razdoblja Sovjet- naredio početak progona, a kada je Supian Otpor je gušen bez milosti, a u mje-
skog Saveza, 1920-ih i 1930-ih, Čečeni su Kagirovič Molaev, čelnik lokalne vlasti u stu Aulu Khaibakh oko 700 ljudi spaljeno
odbacivali Staljinovu politiku kolektiviza- Čečensko-Inguškom SSSR-u, čuo za odlu- je u štalama. General NKVD-a Mikhail
cije. Tih je godina Moskva stalno mijenja- ku, briznuo je u plač, ali se ubrzo sabrao i Gvishiani za taj je čin pohvaljen. Prema
la svoju teritoriju sve dok zemlja na kojoj odlučio slijediti naredbe. Berijinoj usmenoj naredbi da bilo koji
su živjeli Čečeni i Inguši nije bila spojena Tokom Drugog svjetskog rata 3.332.589 Čečen ili Inguš koji se smatra “neprevo-
u Čečensko-Ingušku Sovjetsku Republiku ljudi bilo je obuhvaćeno Staljinovom politi- ziv” treba biti likvidiran na licu mjesta,
1936. godine. kom deportacija. Prema popisu stanovniš- to je značilo da stare, bolesne i nemoćne
Godine 1940. počela je još jedna čečen- tva iz 1939. godine, u Sovjetskom Savezu treba ili ubiti ili ih ostaviti da umiru od
ska pobuna, inspirirana dijelom i otporom bilo je registrirano 407.690 Čečena i 92.074 gladi u krevetima.
Finaca sovjetskoj vojsci. Sovjetska avijacija Inguša. Beria je 20. februara 1944. stigao u Oko 40 do 50 posto protjeranih bili su
bombardira 1942. godine novonastalu re- Grozni kako bi nadzirao operaciju. Dana djeca. Čečeni su bili drugi najbrojniji po-
publiku kako bi suzbili pobunu i optužuju 23. februara 1944. počeo je progon. Jedini- tisnuti narodi u SSSR-u, a osim Čečena,
Čečene za saradnju s nacistima. Naime, Ni- ce NKVD-a sistematski su išle od kuće do deportirano je na desetine hiljada pri-
jemci su željeli stići do Azerbejdžana, koji kuće i skupljale ljude. Ljudi su imali samo padnika drugih naroda. Od protjerivanja
je imao ogromne rezerve nafte pa se 1942. 15 do 30 minuta da se spakuju, a operaciju je su pošteđene samo Čečenke i Inguškinje
udate za druge narode. Međutim, ru-
Aardakh ske žene udate za Čečene ili Inguše bile
su podložne deportaciji ukoliko se nisu
htjele razvesti.
Svaka je porodica smjela nositi na put
do 500 kilograma stvari. Tokom transpor-
ta je harala epidemija, a tranzit je trajao
mjesec dana. Prognanici su tokom tran-
zita hranu dobivali samo sporadično, a
nije im dopuštan izlazak pa su bušili rupe
u vagonima i tako vršili nuždu. Tako je
239.768 Čečena i 78.479 Inguša poslano
u Kazahstan, a ostatak je upućen u Uz-
bekistan i Tadžikistan.

30 22/4/2022 STAV