Page 21 - STAV broj 349

pa se čini da je njeno ekonomsko prisustvo
manje bitno iako ekonomija dodatno ojačava
ideološki i politički utjecaj u toj regiji. Kina
je na Zapadnom Balkanu prioritetno snaž-
no prisutna u oblasti ekonomije, posebno
u oblastima strateških infrastrukturnih ko-
munikacija (puteva i željeznica), teške indu-
strije, energetskih objekata (...) koje kreditno
finansira. Pri tome, Kina podržava ili bar ne
ometa ideološke i političke projekte prisustva
Rusije na Zapadnom Balkanu, kao što, zauz-
vrat, Rusija podržava ili bar ne ometa kinesko
ekonomsko prisustvo na Zapadnom Balkanu,
što dodatno ojačava i Rusiju i Kinu u njiho-
vom rivalitetu naspram Zapada.
Kina je postala “najveći prijatelj” Srbi-
što su obavještajne službe Srbije superiorne u svijetu i Evropi ulažu maksimum napora je iz više razloga: građani Srbije smatraju da
u ofanzivnom obavještajnom djelovanju na da se na Balkanu i drugdje zaustavi evrop- kineska ulaganja u infrastrukturne projekte
teritorijama tih zemlja na koje se protežu ski integracijski proces i da EU nestane. rješavaju njihove životne probleme; u kosov-
teritorijalne pretenzije Srbije, dok se sigur- U takvim okolnostima Srbija je na ra- skoj krizi Kina podržava politiku Moskve i
nosni sistemi tih zemalja nalaze u defanzi- skrsnici s koje “ne zna” kuda da krene, da Beograda; Kina se suprotstavlja NATO-u,
vi, preokupirani odbranom od srbijanskih li u pravcu EU, da li u pravcu Evroazijske slično kao i Rusija, što Srbija smatra potvr-
obavještajnih i subverzivnih napada, tako unije, koju predvode Rusija i Kina, ali je dom ispravnosti svoje distance naspram te
da nemaju kapaciteta da se ozbiljnije orga- u toj “dilemi” odlučna da svoje kapacitete vojno-političke alijanse; prisustvo u Srbiji
niziraju s ciljem aktivnijeg obavještajnog težišno usmjeri na svesrpsko jedinstvo po Kina ne uvjetuje političkim zahtjevima kao
prisustva na teritoriji Srbije. idejama “svi Srbi u jednoj državi”, odno- što to čini Zapad insistiranjem na uspostavi
Cijeni se da Rusija ima obavještajni in- sno ideji “srpskog sveta”. Ustvari, samo je vladavine prava...
teres da sagledava da li su institucije i lideri privid da je u navedenom pogledu Srbija u Prema rezultatima istraživanja, građani
Srbije iskreni i lojalni sporazumima s Ru- “dilemi” i da “ne zna” kuda da krene jer su Srbije približno ujednačene, a pozitivne sta-
sijom, s obzirom na to da Srbija, bez obzira njen izbor Rusija i Kina. vove imaju prema Rusiji i Kini, čemu dopri-
na ruski paternalizam, ipak ima mogućnost SAD i zemlje Zapada cijene da je Ru- nose mediji pod kontrolom beogradskog re-
da suvereno bira partnera na Zapadu, pa je sko-srpski humanitarni centar u Nišu for- žima, čiji su izvještaji o Kini i Rusiji uvijek
Rusiji zanimljivo šta sve zemlje Zapada, ma maskiranja za obavještajno-subverzivne u pozitivnom kontekstu, dok su o EU i SAD
EU i NATO postižu u saradnji sa Srbijom. aktivnosti koje Rusija realizira na teritoriji uglavnom negativno intonirani.
Rusija se pribojava da saradnja Srbije sa ze- Balkana. Rusija zahtijeva da osoblje tog cen- U tom kontekstu, bitno je da je vanjska
mljama Zapada, EU, SAD i NATO ne pređe tra dobije diplomatski imunitet kakav ima politika Srbije čvršće povezana s Rusijom i
liniju koju može tolerirati jer nije prepreka osoblje NATO-a dok boravi na teritoriji Kinom nego s EU iako je, kao kandidat za
ostvarivanju ruskih interesa. Preko Srbije Srbije, ali Vlada Srbije, zbog obaveza koje članstvo u EU, zakoračila u evropski integra-
Rusija kontrolira prisustvo Zapada na pro- je prihvatila prema SAD-u i NATO-u, ne cijski proces koji podrazumijeva da Beograd,
storu Balkana. Odnose sa Srbijom Rusija udovoljava tom ruskom zahtjevu. Govore- prihvatajući vanjsku i sigurnosnu politiku
koristi za otklanjanje barijera koje njenoj ći o tome, ministar vanjskih poslova Srbi- Bruxellesa, reducira savezništvo s Moskvom
ekspanziji postavlja Zapad. je Ivica Dačić je rekao da protiv Rusije sa i Pekingom. Mala je vjerovatnoća da će do
Vlada SAD otvoreno se suprotstavlja ru- Zapada dolazi velika “antiruska histerija”, tog reduciranja ikada doći, što znači da je
skom obavještajnom i subverzivnom prisustvu jer se misli da je utjecaj Rusije na Balkanu mala vjerovatnoća da će Srbija ikada iskreno
na Balkanu, izražavajući “zabrinutost zbog štetan, a da je on predstavnicima zapadnih slijediti vanjsku i sigurnosnu politiku EU.
izvještaja o nepriličnom ruskom uplitanju u zemalja rekao da Srbija o prisustvu Rusije U vanjskoj politici Srbije, sličan tretman
Srbiji”, te ukazuje da SAD podržava Srbiju na Balkanu ima drugačije mišljenje, jer nije Kine i Rusije, ispoljen je odlukom da poslije
da istraži slučaj otkrivene ruske špijunaže u tačno da je Rusko-srpski humanitarni centar funkcije predsjednika Srbije Tomislav Niko-
Srbiji. Washington cijeni da Rusija pokuša- špijunski centar. Dačić je istakao da bi dava- lić, četnički vojvoda, od Vučića bude nagra-
va destabilizirati Evropu vojnim pritiskom nje diplomatskog statusa osoblju tog centra đen funkcijom šefa Nacionalnog savjeta za
i zlonamjernim cyber-aktivnostima, posebno SAD tumačile “kao antiamerički akt” Srbije. koordinaciju saradnje s Ruskom Federacijom
prema zemljama koje su partneri SAD. i Narodnom Republikom Kinom.
Rusija prati i istražuje reforme u Srbiji ZNAČAJ KINE U ODNOSIMA Početkom novembra 2021. godine u Vijeću
na njenom putu za članstvo u EU. Pri tome, RUSIJE I SRBIJE sigurnosti UN-a o Bosni i Hercegovini Kina
Rusija zna da su reforme društva, ustava, Kina i Rusija zamrznule su teške suko- je podržavala stavove Rusije protiv OHR-a i
zakona, političkog sistema nemoguće ako be, naročito u vezi s međusobnom državnom visokog predstavnika Christiana Schmidta.
se izostaju pozitivne promjene političke granicom. U posljednjim decenijama djeluju Kina i Rusija Schmidta su zajednički sprije-
svijesti ljudi. Zato Rusija čini sve što može kao čvrsti saveznici i jedinstveno nastupaju u čili da u Vijeću sigurnosti predstavi svoj Iz-
da zaustavi reforme u sferi svijesti, ideo- svim dijelovima svijeta, što je ojačalo rivalitet vještaj o stanju Bosni i Hercegovini. Kina je
loški i politički približavajući srpski narod i jedne i druge velike sile naspram velikih sila podržala ultimativni zahtjev Rusije da se iz
ruskim pogledima na zbivanja i procese u na Zapadu – SAD, EU i njenih najmoćnijih predložene rezolucije o stanju u Bosni i Her-
svijetu, posebno u vezi s nametanjem EU članica. U tom rivalitetu Zapadni Balkan je cegovini izostave stavovi o OHR-u. Konač-
kao partnera drugim velikim silama, pa i važno poprište sukoba velikih sila. no, usvojena je Rezolucija kojom je u Bosni
Rusiji. Moskva izaziva evroskepticizam, jer Rusija je na Zapadnom Balkanu priori- i Hercegovini produžen mandat EUFOR-a,
velikosrpski kao i ostali desničarski pokreti tetno snažno prisutna ideološki i politički, bez pomena OHR-a i visokog predstavnika. n

STAV 12/11/2021 21