Page 137 - Komünist Çinin Zulüm Politikası ve Doğu Türkistan

nceki bölümde gördü¤ümüz gi-
bi, Do¤u Türkistan'›n Çin için

vazgeçilmez olmas›n›n stratejik ve
ekonomik pek çok sebebi vard›r. Üste-
lik Çin'in Do¤u Türkistan'a duydu¤u ilgi-
nin geçmifli bundan binlerce y›l öncesine dayanmaktad›r. Ta-
rih boyunca Türkistan topraklar› s›k s›k Çin istilas›na u¤ram›fl, bazen ülke-
nin tamam› bazen de topraklar›n›n bir k›sm› iflgal alt›na girmifltir.
Günümüzde hala devam eden son Çin iflgali ise 1700'lü y›llar›n ortala-
r›nda bafllam›flt›. 17. ve 18. yüzy›lda Do¤u Türkistan'da yaflanan iç savafllar
hem halk›n birlik ve beraberli¤ini zedelemifl, hem de devletin gücünü zay›f-
latm›flt›. Ayn› dönemde Çin'de Mançular iktidar› ele geçirmifl ve Mançu Ha-
nedanl›¤› dönemi bafllam›flt›. Mançu hükümdarl›¤› boyunca, Do¤u Türkis-
tan'› merkezi yönetimin atad›¤› valiler ve memurlar idare etti. 1911 y›l›nda
Mançu Çin ‹mparatorlu¤u y›k›l›p, yerine Kuomintang Partisi'nin lideri Sun
Yat Sen önderli¤indeki Çin Cumhuriyeti kuruldu¤unda, Do¤u Türkistan
halen esaret alt›ndayd›.
Kuomintang rejiminin Do¤u Türkistan halk›na yapt›¤› iflkence ve zu-
lüm, 1931 y›l›nda halk›n ayaklanarak ba¤›ms›zl›k ilan etmesi ile sonuçland›.
Bu zamana kadar Do¤u Türkistan Müslümanlar› dönemin siyasi koflullar›n›

göz önünde bulundurarak herhangi bir ba¤›ms›zl›k girifliminde bulunmak-
tan kaç›nm›fllard›. Çünkü Do¤u Türkistan topraklar› üzerine plan
kuran yaln›z Çinliler de¤ildi. Sovyet Rusya da bu sahay› ele
geçirmek için f›rsat kolluyordu. Bu durumun fark›nda
olan ve komünist Rusya'n›n Bat› Türkistan Müslü-
manlar›na yapt›¤› eziyete flahit olan Do¤u Tür-
kistan halk› da, komünistlerin denetimi al-
t›na girmektense mevcut durumu
muhafaza etmeyi tercih et-