Page 297 - İslam Birliği'ne Çağrı
P. 297
Fromkin imzal› "A World Still Haunted by Ottoman Ghosts" (Ha-
la Osmanl› Hayaletleri ‹le Dolu Bir Dünya) bafll›kl› makaledir.
Makalesine "Bir hayalet ABD'yi rahat b›rakm›yor, bu Osmanl›
‹mparatorlu¤u'nun hayaleti" diye bafllayan Fromkin, flunlar› ya-
z›yordu:
Bugün, Bush yönetimindeki daha ihtiraslı isimler, sadece
Irak'ı işgal etmeyi hedeflemiyor, bunu Arap Ortadoğusu'nu
dönüştürmekte bir temel olarak kullanmak da istiyor.
Daha önce Batılı ülkeler (İngiltere ve Fransa) bir kez daha Os-
manlı topraklarını yeniden şekillendirme işine koyulmuşlardı.
Bu ülkeler, Birinci Dünya Savaşı'ndan zaferle çıktıktan sonra
Ortadoğu'nun haritasını yeniden çizdiler. Irak, oluşturulan
yapay devletlerden birisiydi.
Birinci Dünya Savaşı'nın ardından, İngiltere ve Fransa, Os-
manlı İmparatorluğu'nu yenerek Arap topraklarının kontrolü-
nü ele geçirdi. Ve bununla birlikte önemli bir şeyi ele geçirdi: Bu
topraklarda büyük petrol kaynağı bulunması ihtimali.
Avrupalılar ve onların Amerikalı iş ortakları buralarda dos-
tane ve istikrarlı rejimler kurmayı umdu. 1920'lerin başların-
da sınırları yeniden çizdikten sonra İngiltere ve Fransa, bir
devlet sistemi başlattı ve siyasi rehberlik sağlamaya da çalış-
tı. Ancak sistem tahammül edemedi. Aksine, bölge daha çal-
kantılı ve huzursuz oldu.
Geriye bakıldığında, Baskan Bush'un bazı bölümlerini değiş-
tirmek istediği Ortadoğu'nun çoğu karakteristiğinin, beş yüz-
yıllık Osmanlı idaresinde şekillendiği açıkça görülüyor. 48
‹ngiliz gazeteci Timothy Garton Ash ise The Guardian gaze-
tesinde yay›nlanan 27 Mart 2003 tarihli makalesinde benzer bir
analiz yapt›. Kosova'daki Arnavutlar›n ve Kuzey Irak'taki Kürt-
295