Page 54 - Evrimin Mikrobiyolojik Çöküşü

lerden enerji üreten, basit moleküllerden zincir yap›m›n› sa¤layan ve bun-
lar gibi say›s›z ifller yürüten binlerce enzim bulundurur.
E¤er bu enzimler olmasa, en basitinden en karmafl›¤›na kadar hemen
hiçbir fonksiyonumuz çal›flmaz, ya da dururcas›na yavafllard›. Sonuç her
iki halde de ölüm olurdu. Nefes alamaz, birfley yiyemez, sindiremez, göre-
mez, konuflamaz k›saca yaflayamazd›k.
Enzimlerin olaylar› h›zland›rmas›n› günlük hayattan bir örne¤e uyarla-
yabiliriz. E¤er "enzimsiz" kalma gibi bir durumla karfl›lafl›lsa; normal flart-
larda okunmas› birkaç saniye sürecek bir cümleyi okumak, yaklafl›k on y›l
sürerdi. ‹flte enzimler vücuttaki tepkimeleri en az bu örnekteki kadar h›z-
land›rmaktad›rlar. Enzimlerin, protein sentezinden, enerji üretimine kadar
hücrenin bütün fonksiyonlar›nda hayati bir önemi vard›r.
Enzimle etkiledi¤i madde aras›ndaki iliflki, anahtarla kilit aras›ndaki
iliflkiye benzetilebilir. Enzim ve onun birleflece¤i madde, üç boyutlu karma-
fl›k bir geometride birbirlerine kenetlenirler. (fiekil 16) Her ikisi de birbirle-
rine tam bir uyum gösterecek flekilde özel olarak yarat›lm›fllard›r. (fiekil 17)
Dahas›, bu uyum çok etkileyici bir h›z içinde ifller. Bu h›z o kadar bafl dön-
dürücüdür ki, bir enzim bazen bir saniyede 300 maddeyle belirli bir s›raya
uygun olarak teker teker birleflir, o maddeyi istenen forma sokar, sonra da
ayr›l›r. (fiekil 18)

(fiekil 16) KUSURSUZ UYUM: Bir enzim(heksokinaz) ve etkiledi¤i madde aras›ndaki üç bo-
yutlu kusursuz uyumu gösteren flekil. Heksokinaz enzimi ATP molekülünü ADP'ye, ADP'yi
de ATP'ye çevirir. Birinci karede enzim de¤iflime u¤rataca¤› molekül üzerine bir kal›p gibi
kapan›r. ‹kinci karede enzimin parçalar› birbirlerinden ayr›l›r ve molekül de¤iflime u¤ram›fl
bir flekilde ortama b›rak›l›r.
52
EVR‹M‹N M‹KROB‹YOLOJ‹K ÇÖKÜfiÜ