Page 188 - Yeşil Mucize Fotosentez

YEfi‹L MUC‹ZE FOTOSENTEZ

sahip olduklar›n› anlamak için bir örnek verelim. Fotosentezin özellikle
bu aflamas›nda etkili olan karboksidismütaz (ribuloz 1,5 difostaz karbok-
silaz) adl› enzim 0,00000001 milimetre (milimetrenin yüzmilyonda biri)

büyüklü¤ünde olmas›na ra¤men asitleri ayr›flt›r›r, oksitleme ifllerini kata-
lize eder.
Bu ne ifle yarar? E¤er karbonhidratlar (trioz-heksoz moleküller) hüc-
re içinde belirli bir oranda ve belirli bir yap›da depolanmazlarsa, hücre içi

bas›nc› art›r›r ve en sonunda hücrenin parçalanmas›na yol açarlar. Bu
yüzden bu depolama, s›v›lardan kaynaklanan iç bas›nc› etkilemeyen ni-
flasta makromolekülleri fleklinde gerçekleflir. Bu ise enzimlerin 24 saat bo-

yunca yapt›klar› s›radan ifllerden biridir.
Daha önce de belirtildi¤i gibi geriye kalan 5 RuBP molekülü ise sis-
temi yeniden bafllatmak için gerekli olan madde ihtiyac›n› karfl›layarak,
kesintisiz bir reaksiyon zincirinin kurulmas›n› sa¤lam›fl olur. Karbondiok-

sit, ATP ve NADPH mevcut oldu¤u sürece bu reaksiyon bütün kloroplast-
larda devaml› olarak tekrarlan›r. Bu reaksiyon s›ras›nda üretilen binlerce
glikoz molekülü bitki taraf›ndan oksijenli solunum ve yap›sal malzeme

olarak kullan›l›r ya da depolan›r. 84
Burada k›saca özetlenen ve anlamak için ciddi bir dikkat verilmesi
gereken bu reaksiyon zincirini kaba hatlar›yla çözebilmek bile bilim
adamlar›n›n yüzy›llar›n› alm›flt›r. Yeryüzünde baflka hiçbir flekilde üreti-

lemeyen karbonhidratlar ya da daha genifl anlamda organik maddeler,
milyonlarca y›ld›r bitkiler taraf›ndan bu son derece kompleks sistem sa-
yesinde üretilmektedir. Üretilen bu maddelerse di¤er canl›lar için en

önemli besin kaynaklar›d›r.
Fotosentezi, bu karmafl›k ve bugün dahi insanlar taraf›ndan tam ola-
rak anlafl›lamam›fl haliyle, milyarlarca y›ld›r gerçeklefltiren bitkiler, bakte-

riler ve di¤er tek hücreli canl›lar ne yapt›klar›n›n bile fark›nda olmayan,
akl›, beyni, gözü ve kula¤› bulunmayan varl›klard›r. Bu varl›klar›n, foto-

186