Page 39 - Yeşil Mucize Fotosentez

Yapraktaki Tasar›m Ve Yaprak Çeflitleri

renkleri solgun ve parlakt›r. Böylece üzerlerine düflen ›fl›n›n ço¤unu yan-
s›t›rlar; baz›lar› da günefl ›fl›¤›n› yans›tacak beyaz tüylerle kaplanm›flt›r.
Her insan mutlaka bir kaktüs görmüfltür. Ancak, kaktüse ait özelliklerin

estetik d›fl›nda, birçok amaca yönelik olarak yarat›lm›fl olmas› büyük bir
mucizedir. Kaktüsün dikenlerinden üzerindeki beyaz tüylere kadar her
bir parças›nda bir plan, tasar›m ve amaç vard›r. Tüm bunlar kaktüslerin
tesadüfen meydana gelmifl bitkiler olamayaca¤›n›, üstün bir ak›l taraf›n-

dan tasarlanarak yarat›ld›klar›n› gösteren önemli delillerdir.
Bu bitkilerin baz› türleri, özellikle "pencere yapra¤›" bitkisi tüm göv-
desini topra¤›n alt›na gömer ve sadece yaprak uçlar›n› d›fl yüzeye ç›kar›p

gösterir. Yaprak uçlar› saydamd›r ancak yaprak uçlar›n›n biraz içeri tara-
f›nda yeflil fotosentez yapan hücreler bulunur. ‹nce çizgiler fleklinde dizil-
mifl olan bu hücreler pencere denilen yaprak uçlar›ndan giren ›fl›¤› yaka-
13
lay›p fotosentez ifllemi için kullan›rlar. Bu çok özel tasar›mlar› sonucun-
da su kayb›n› büyük miktarda azaltan ve topra¤›n alt›nda kalarak k›zg›n
güneflten kurtulan bitki, birçok canl›n›n k›sa bir süre bile dayanamad›¤›
çöl s›caklar›nda hiç s›k›nt› duymadan yaflar. Çölde yaflayan bitkilerin

özellikleri bunlarla da s›n›rl› de¤ildir.
Çöl bitkileri, birçok özelliklerinin yan› s›ra susuzlu¤a da son derece
dayan›kl› flekilde yarat›lm›fllard›r. Örne¤in Amerikan cüce sedir a¤ac› Pe-
ucephyllum ve geceleri biraz nem al›p afl›r› kurak durumlarda bile yeflil ka-

labilen Capparis spinosa bitkisi susuzlu¤a tamamen dayanabilenlerdendir.
Birçok çal› ve a¤aç da kurakl›¤a karfl› dayan›kl›d›r; çünkü dayan›kl› yap-
raklar› çeflitli özelliklere sahiptir. Örne¤in baz›lar› küçük yapraklara sa-

hiptir. Bunlar i¤ne ya da buket fleklindedir; küçük boyutlar› sayesinde
Günefl'in s›cakl›¤›na daha az yüzey alan› maruz kal›r. 14
Baz› k›sa ömürlü bitkiler ise, yapraklar›n›n sadece bir kenar›nda, ge-

nellikle üst k›s›mda, gözeneklere sahiptirler. Bu tasar›m, özellikle rüzga-
r›n yo¤un oldu¤u koflullarda buharlaflma ile su kayb›n› önler. Baz› yap-

37