Page 45 - Yeşil Mucize Fotosentez
P. 45

Yapraktaki Tasar›m Ve Yaprak Çeflitleri



                 Sulu Ortamlardaki Bitkilerin ‹lginç Yapraklar›
                 Göllerde, deniz kenarlar›nda, tuzlu sularda ve tuz oran› yüksek ba-

            takl›klarda yaflayan bitkiler de, çölde karfl›lafl›lan zor koflullar›n benzeriy-
            le karfl› karfl›yad›r. Ancak, bu tür bölgelerde yaflayan bitkiler de, tüm can-
            l›larda oldu¤u gibi yaflad›klar› ortama uygun özelliklerle yarat›lm›fllard›r.
            Büyük bir k›sm› suyun içinde olan bu bitkilerin yaprak ve gövde yap›lar›

            bu ortamlarda yaflamalar›na imkan verecek flekilde özel olarak tasarlan-
            m›flt›r. Örne¤in, tuzlu sularda yaflayan bitkiler, çöl bitkileri gibi kal›n ve
            deriye benzer yapraklara sahiptirler. Bu sayede çok fazla miktarda su de-

            polayabilme kapasitesine sahiptirler ve fazla sudan zarar görmezler.
                 Samphire ve Seablite gibi bitkiler ise bulunduklar› bölgelerde s›kça su
            bask›nlar›na maruz kal›rlar. Bu ise, bitkinin gövdesine fazla miktarda tuz
            girmesine neden olur, bu da bitki için zararl›d›r. Ancak bu bitkiler fazla tuz-

            dan zarar görmezler çünkü fazla tuzu sürgünlerinden ç›karan tuz bezleri-
            ne sahiptirler. Bu tür flartlar alt›nda yaflayan bitkilere "halofitler" denilir. 16
                 Glasswort gibi tuzlu batakl›k bitkileri, düzenli olarak deniz suyu ile

            çevrilir. Bu tür bitkiler, su yüzeyinde bulunan yapraklar› sayesinde hayat-
            ta kal›rlar. Yapraklar›n su yüzeyinde kalmas›n› ise, yapraklar›n alt›nda
            havayla dolu özel yap›lar›n bulunmas› sa¤lar. Dev Amazon nilüferi de, bu
            tür yapraklara sahip olan bitkilerdendir.

                 Su çevresinde veya ›slak topraklarda bulunan bitki köklerinin tama-
            m› su ile kapl›d›r. Bu durumda, bitkinin nas›l hava alabilece¤i sorusu ak-
            la gelir. Kökü su içinde yaflayan bitkiler de, di¤erleri gibi içinde bulun-

            duklar› koflullara en uygun özelliklere sahiptirler. Örne¤in batakl›k bitki-
            lerinin oksijen elde etmelerini sa¤layan, suyun içine batan k›s›mlar›ndaki
            "aerenkima" ad› verilen bir dokudur. Bu dokulardaki hava bölmeleri ge-
            niflleme özelli¤ine sahiptir. Nilüfer, Elodea gibi su bitkilerinde ise oksijen,

            bitkinin suyun d›fl›nda kalan k›sm›ndan, yani gövde ve yapraklar›ndan
            suyun içindeki k›s›mlar›na iletilir. 17




                                              43
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50