Page 84 - Hücredeki Mucize

82 HÜCREDEK‹ MUC‹ZE

Oligosakkarit grubu

tan›ma pro- kanal
teinleri proteinleri transfer kolesterol
proteinleri elektron
transfer pro-
teinleri alg›lay›c› (re- fosfolipit
septör) pro-
teinler
HÜCRE YÜZEY‹ S‹TOPLAZMA

(fiekil 6.2) Pankreas
hücresinin zar› (yan-
da). Bu zar›n mozaik
modele göre büyütül-
müfl hali (üstte).

canl› özelli¤i göstermekle kalmay›p bu zar, sahip oldu¤u üstün karar verme
yetene¤i, haf›zas› ve gösterdi¤i ak›l yüzünden hücrenin beyni olarak kabul
edilir. fiimdi, ya¤ ve protein gibi fluursuz moleküllerden oluflan bu ince örtü-
nün baflard›¤› iflleri, yani kendisine “canl›” ve “ak›ll›” dedirten özelliklerini in-
celeyelim.
‹lk olarak bu kadar ifli baflarabilen hücre zar›n›n yap›s›na bir göz atal›m.
Zar çift tarafl›, hem içe hem d›fla do¤ru dönük ya¤ moleküllerinden oluflan
uçsuz bucaks›z bir duvara benzer. Bu ya¤ parçac›klar›n›n aras›nda hücreye
girifli ve ç›k›fl› sa¤layan kap›lar ve zar›n d›fl ortam› tan›mas›n› sa¤layan alg›la-
y›c›lar vard›r. Bu kap›lar ve alg›lay›c›lar protein moleküllerinden yap›lm›flt›r.
Hücre duvar›n›n üzerinde yer al›rlar ve hücreye yap›lan tüm girifl ve ç›k›fllar›
titiz bir biçimde denetlerler. (flekil 6.2)

Kontrol Kimde?
Hücre zar›n›n ilk görevi hücrenin organellerini sararak bir arada tutmas›-
d›r. Ancak bundan çok daha karmafl›k bir ifl daha yapar; bu organellerdeki ifl-
lemlerin ve hücrenin yaflam›n›n devam edebilmesi için gerekli maddeleri d›fl
ortamdan temin eder. Hücrenin d›fl›ndaki ortamda say›s›z kimyasal madde