Page 161 - Doğadaki Mühendislik

Yunuslar›n Sosyal Yaflam›
Yunuslar çok büyük gruplar halinde yaflar. Güvenli bir koruma için difliler
ve yavrular böyle bir grubun ortas›nda yer al›r. Grubun hasta üyesi yaln›z b›ra-
k›lmaz, ölene kadar grubun içinde tutulur. Bu güçlü dayan›flma ba¤›, yeni bir
yavru gruba kat›ld›¤› ilk günden itibaren bafllar.
Yunus yavrular› önce kuyruklar› d›flar› ç›kacak biçimde do¤arlar. Bu saye-
de do¤um tamamlanana kadar yavrunun havas›zl›ktan ölmesi önlenmifl olur.
En son yunusun bafl› do¤um kanal›ndan ç›kar ç›kmaz, ilk nefesini almas› için
h›zla su yüzeyine ç›kar›l›r. Genellikle, yard›m amac›yla anne yunusa bir baflka
difli yunusda efllik eder.
Anne yunus do¤umdan sonra hemen yavrusunu emzirir. Süt emmek için
duda¤› olmayan yavru, annesinin karn›ndaki bir yar›ktan
ç›kan iki süt kayna¤›ndan beslenir. Bu bölgeye ufak
a¤›z darbeleriyle dokundu¤unda süt f›flk›r›r. Yav-
ru her gün onlarca litre süt içer. Bu sütün % 50'si
ya¤dan meydana gelir (ineklerde ise sütün sade-
ce % 15'i ya¤d›r). Bu yo¤un k›vam sayesinde, yav-
runun vücut ›s›s›n› dengelemek için ihtiyaç duydu¤u
ya¤l› deri tabakas› h›zla oluflur. H›zl› dal›fllar esnas›nda di¤er difliler
yavruyu afla¤› do¤ru iterek yard›mc› olurlar. Ayr›ca, yavruya avlanmay› ve so-
nar›n› kullanmay› da ö¤retirler. Bu y›llarca süren bir e¤itim safhas›d›r. Baz›lar›
y›llarca sevdikleri bir aile üyesinin peflinden ayr›lmazlar. 30 sene boyunca bu
böyle devam edebilir.

Vurgun Yemeyi Önleyen Sistem
Yunuslar insanlarla k›yaslanamayacak kadar derin sulara dalabilirler. Bu
konudaki rekor Balinagillerden amber bal›¤›na aittir. Amber bal›¤› bir nefes
al›flla 3000 metre derine dal›fl yapabilir. Gerek yunuslar gerekse balinalar bu
tip dal›fllara uygun bir tasar›mda yarat›lm›fllard›r. Palet fleklindeki kuyruklar
suya dalmay› ve yüzeye ç›kmay› oldukça kolaylaflt›r›r.
Dal›fl için yarat›lm›fl bir baflka tasar›m da hayvan›n ci¤erlerinde gizlidir:
Adnan Oktar