Page 176 - Kuşların ve Uçuşun Kökeni
P. 176
174 KUfiLARIN VE UÇUfiUN KÖKEN‹
ARCHÆOPTERYX NEDEN B‹R ARA GEÇ‹fi FORMU DE⁄‹LD‹R?
Evrimciler 19. yüzy›ldan bu yana Archæopteryx hakk›nda spekülas-
yon yapmaktad›rlar. A¤z›nda difllerin, kanatlar›nda pençe benzeri t›r-
naklar›n var olmas› ve uzun kuyru¤u, fosilin bu aç›lardan sürüngenlere
benzetilmesine neden olmufltur. Pek çok evrimci Archæopteryx'i "ilkel
kufl" olarak tan›mlam›fl, hatta bu canl›n›n kufllardan çok sürüngenlere
yak›n oldu¤unu iddia etmifltir. Ancak bu efsanenin çok yüzeysel oldu¤u;
canl›n›n kesinlikle "ilkel kufl" olmad›¤›, aksine iskelet ve tüy yap›s›n›n
uçmaya son derece elveriflli oldu¤u, sürüngenlere benzetilen özellikleri-
nin tarihte yaflam›fl ve hatta günümüzde yaflayan di¤er baz› kufllarda da
bulundu¤u zamanla ortaya ç›km›flt›r.
Günümüzde tan›nan ornitologlardan (kufl bilimcilerinden) biri olan
Alan Feduccia da bu görüflü savunmakta, Archæopteryx'in kufllar›n ilkel
atas› oldu¤u görüflüne karfl› ç›kmaktad›r. 122 Feduccia'n›n belirtti¤i gibi;
"Archæopteryx'in çeflitli anatomik özelliklerini inceleyen yeni araflt›r-
mac›lar›n pek ço¤u, bu canl›n›n daha önce hayal edilenden çok daha
kufl-benzeri oldu¤unu göstermifltir" ve "Archæopteryx'in theropod di-
nozorlara olan benzerli¤i çok büyük ölçüde abart›lm›flt›r." 123
Archæopteryx günümüz kufllar›ndan farkl› baz› özelliklere sahiptir,
ancak uçucu kufl oldu¤unu gösteren özellikleri ile gerçek bir kufltur.
Archæopteryx'in birtak›m özgün özelliklere sahip olmas›, bu canl›n›n bir
"ara form" oldu¤unu göstermemektedir. Archæopteryx'in sadece soyu tü-
kenmifl bir kufl türü oldu¤unun ve yar› dinozor-yar› kufl gibi bir ara ge-
çifl formu olmad›¤›n›n delilleri k›saca flöyle s›ralanabilir:
Archæopteryx'in lades kemi¤i ve sonradan bulunan
gö¤üs kemi¤i:
Dinozorlar köprücük kemi¤ine sahip de¤ildir, ancak bütün kufllar
gibi Archæopteryx de bir lades kemi¤ine (köprücük kemi¤ine) sahiptir.
Anatomist David Menton, Archæopteryx'in lades kemi¤inden flu ifadeler-
le söz eder: