Page 280 - Kuşların ve Uçuşun Kökeni

278 KUfiLARIN VE UÇUfiUN KÖKEN‹

KELEBEK KANATLARINDAK‹ AEROD‹NAM‹K TASARIM

Uçufl yetene¤ine sahip canl›lardan birisi de böcek ailesinin bir üye-
si olan kelebeklerdir.
‹ngiltere'deki Oxford Üniversitesi'nden araflt›rmac›lar, kelebeklerin
uçufl biçimlerini araflt›rmak için bir yöntem gelifltirdiler. ‹lk edindikleri
sonuçlar kelebeklerin rastgele kanat ç›rpmad›klar›n›, aksine bilindi¤in-
den çok daha fazla uçufl takti¤i kulland›klar›n› gösterdi.
‹ngiltere'deki Cambridge Üniversitesi'nden araflt›rmac›lar ise, tavus
kelebekleri üzerinde yapt›klar› araflt›rmalarda kanat hareketinin, kanat-

lar›n en uç noktas›n›n üzerinde girdaplar oluflturdu¤unu, bu sayede can-
l›n›n yukar› kalkmas›n›n mümkün oldu¤unu gördüler. Güney Kore Üni-
versitesi'nde davran›flsal ekoloji profesörü olan ve Oxford Üniversite-
si'nde araflt›rmalar yapan Robert Srygley'e göre, serbest uçufl konusun-
da yap›lan araflt›rmalar, kelebeklerin uçuflunun çok daha karmafl›k oldu-
¤unu gösterdi. Srygley flöyle diyordu:
Serbest uçufl yapan kelebekler, kald›rma kuvvetini art›rmak için bilinen
tüm mekanizmalar› kullan›rlar; hava çevrisi (havac›l›kta bir terim), kanat
ucu girdab›, kanat ç›rpma ve savurma, hareketli ya da hareketsiz hamleler
ile ikili kanat ucu girdab› gibi. 242
Araflt›rmalar, kelebeklerin uçufl düzeylerinde ani de¤ifliklik yapa-
bilmek için, kanat darbelerinin dönüflünü ve h›z›n› de¤ifltirerek, kanatla-
r›n›n uç k›sm›nda girdaplar ve ikili girdaplar oluflturduklar›n› ve kele-

beklerin birbirini izleyen kanat hamlelerinde farkl› aerodinamik
mekanizmalar kulland›¤›n› da göstermifltir. Robert