Page 36 - Atom Mucizesi

34 ATOM MUCİZESİ

3. Elekt ron la rı Yö rün ge de Tu tan Kuv vet: Elekt ro man ye tik Kuv vet
Bu kuv ve tin keş fe dil me si fi zik dün ya sın da bir çı ğır aç tı. Her cis min
ken di ya pı sal özel li ği ne gö re bir "elekt rik yü kü" ta şı dı ğı ve bu elekt rik yük -
le ri ara sın da bir kuv vet ol du ğu öğ re nil miş ol du. Bu kuv vet zıt elekt rik yük -
lü par ça cık la rın bir bi ri ni çek me si ni, ay nı yük lü par ça cık la rın da bir bir le ri ni
it me le ri ni sağ lar. Bu sa ye de bu kuv vet ato mun çe kir de ğin de ki pro ton lar la
çev re sin de ki yö rün ge ler de do la şan elekt ron la rın bir bir le ri ni çek me le ri ni
sağ lar. İş te bu şe kil de ato mu oluş tu ra cak iki ana un sur olan "çe kir dek" ve
"elekt ron lar" bir ara ya gel me fır sa tı bu lur lar.
Bu kuv ve tin şid de tin de ki en ufak bir fark lı lık elekt ron la rın çe kir dek et -
ra fın dan da ğıl ma sı na ya da çe kir de ğe ya pış ma sı na ne den olur. Her iki du -
rum da da ato mun, do la yı sıy la mad de ev re ni nin oluş ma sı im kan sız ha le ge -
lir. Oy sa bu kuv vet ilk or ta ya çık tı ğı an dan iti ba ren sa hip ol du ğu de ğer sa -
ye sin de çe kir dek te ki pro ton lar elekt ron la rı ato mun oluş ma sı için ge re ken en
uy gun şid det te çe ker.

4. Ev re ni Yö rün ge ler de Tu tan Kuv vet: Yer çe ki mi Kuv ve ti
Bu kuv vet al gı la ya bil di ği miz tek kuv vet ol ma sı na rağ men, ay nı za man -
da da hak kın da en az bil gi sa hi bi ol du ğu muz kuv vet tir. Yer çe ki mi ola rak
bil di ği miz bu kuv ve tin ger çek adı "küt le çe kim kuv ve ti" dir. Şid de ti di ğer
kuv vet le re gö re en dü şük kuv vet ol ma sı na rağ men, çok bü yük küt le le rin
bir bi ri ni çek me le ri ni sağ lar. Ev ren de ki ga lak si le rin, yıl dız la rın bir bir le ri nin
yö rün ge le rin de kal ma la rı nın ne de ni bu kuv vet tir. Dün ya nın ve di ğer ge ze -
gen le rin Gü neş'in et ra fın da be lir li bir yö rün ge de ka la bil me le ri nin ne de ni de
yi ne yer çe ki mi kuv ve ti dir. Biz ler bu kuv vet sa ye sin de yer yü zün de yü rü ye -
bi li riz. Bu kuv ve tin de ğer le rin de bir azal ma olur sa yıl dız lar ye rin den ka yar,
dün ya yö rün ge sin den ko par, biz ler dün ya üze rin den uzay boş lu ğu na da ğı -
lı rız. En ufak bir art ma olur sa da yıl dız lar bir bi ri ne çar par, dün ya gü ne şe ya -
pı şır ve biz ler de yer ka bu ğu nun içi ne gi re riz. Tüm bun lar çok uzak ih ti mal -
ler ola rak gö rü le bi lir, ama bu kuv ve tin şu an sa hip ol du ğu şid de ti nin dı şı na
çok kı sa bir sü re da hi çık ma sı, bu son lar la kar şı laş mak için ye ter li dir.
Bu ko nu da araş tır ma ya pan bü tün bi lim adam la rı bah set ti ği miz te mel
kuv vet le rin bü yük bir özen le tes pit edil miş ol ma sı nın, ev re nin var lı ğı için
vaz ge çil mez ol du ğu nu ka bul et mek te dir.