Page 140 - Vücut Elektriği Mucizesi
P. 140
138 VÜCUT ELEKTRİĞİ MUCİZESİ
Acil Durumlarda Kontrolü Ele Alan Omurilik
Omurilik vücudun iletişim ağının anayoludur. Vücuttan beyne bil-
gi aktarır ve vücudun diğer bölgelerine talimatlar yollar. Omurilik, ge-
niş bir elektrik hattı gibi sinir tellerinin üzerindeki emirlerin beyin ve be-
denin diğer bölümleri arasında rahatça dolaşımını sağlar. Omurilik bu
yapısıyla tam bir iletişim merkezidir. Beynin, kafatası kemikleri ile ko-
runması gibi, omurilik de, bel kemiğini oluşturan omurlar sayesinde ko-
runur. Buradaki sinir hücreleri, sinir sisteminden gelen ve beyinden vü-
cuda giden sinyalleri değerlendirerek, nereye ve ne şekilde iletilecekle-
rini belirleyen kompleks elektrik devreleri oluştururlar.
Omurilik bazen görevini -beynin kontrolü olmaksızın- kısmen ba-
ğımsız bir biçimde yerine getirebilir. Bu tür hareketler reflekslerdir.
Refleks, belirli bir uyarıya karşı sabit bir tepki olarak tanımlanabilir.
Refleksler, risklere ve tehlikelere hızla tepki vermemizi sağlar. İnsan vü-
cudu için karar mercii çoğu zaman beyindir. Fakat sinir sistemimizde acil
durumlar için daha hızlı bir sistem kurulmuştur. Birçok refleks hareketi
omuriliğimizde bulunan bir grup sinir hücresi tarafından yönlendirilir.
Refleks dediğimiz ani hareketler, omurilik içindeki devreler aracılı-
ğıyla olağanüstü hızlı bir biçimde cereyan ederler. Olağanüstüdürler,
çünkü hareket kararı beyinden değil, omurilikten gelir ve hızlıdır. Eğer
bu mekanizma omurilikten değil de beyinden yönetiliyor olsaydı, yan-
lışlıkla bir sobaya dokunduğumuz zaman, yanma hissini hissetmekle
elimizi çekme refleksi arasında bir zaman dilimi geçerdi. Bu da elimizin
biraz daha fazla yanmasına sebep olurdu. Oysa biz bir sobaya değdiği-
mizde anında geri çekiliriz ve elimizi minimum hasarla kurtarmış olu-
ruz. İşte omuriliğimiz bu derece önemlidir ve çok hassas bir şekilde ko-
runması gerekir.
Omuriliğimizi bir bilgisayarın içindeki kablolara benzetebiliriz.
Eğer siz bu kabloları plastik bir kılıfla korumaz ve sürekli olarak eğip,
bükerseniz bu kablolar bir süre sonra kopar ve işlevini yitirir. Böylece
bilgisayar tamamen çalışmaz hale gelir. Aynı bu örnekteki gibi omurilik
de önemli bilgileri ileten karmaşık bir kablo görevi görmektedir. Ve bu
hayati kablonun korunması için her türlü tedbir alınmıştır. Bu tedbirler-