Page 62 - Vücut Elektriği Mucizesi

60 VÜCUT ELEKTRİĞİ MUCİZESİ

gerekmez. “P” ya da “b” harflerini seslendirme sinyali düşüncelerinizde
belirdiğinde, bu olayların tümü de birbirini izleyerek gerçekleşir.
Miyelin kılıfının önemini anlamak için Multipl skleroz (MS: multip-
le sclerosis) hastalığını düşünebiliriz. Multipl skleroz (MS) beyinde ve
omurilikte, mesajları taşıyan sinir telleri etrafındaki koruyucu kılıfın za-
rar gördüğü bir hastalıktır. Kılıfın hasar gördüğü yerlerde skleroz deni-
len sertleşmiş dokular yer almaktadır. Bu sertleşmiş dokular, sinir siste-
mi içinde pek çok yerde oluşabilir ve sinirler boyunca mesajların iletil-
mesini, beyin ve diğer organlar arasındaki iletişimi engelleyerek birta-
kım bozuklukların oluşmasına neden olur. Bu hastalıkta miyelin kılıf ha-
sarlıdır ve tıpkı elektrik tellerini yalıtan bir kabloda delikler oluşması gi-
bi miyelin kılıfta da boşluklar oluşur. Bu boşluklar sinir uyarılarının ile-
tilmesinde kesintilere sebep olurlar.
Dizili domino taşları arasından bir tanesini çıkardığınızda, taşların
birbirini iterek devirmesi bu boşluk noktasında kesintiye uğrar. Aynı şe-
kilde hasarlı miyelin kılıfı da sinir uyarılarının iletilmesini kesintiye uğ-
ratacaktır. Bir domino taşının eksilmesinin etkisi, ciddi bir sinir veya
omurilik hasarının etkilerine benzetilebilir. Bu hasar giderilene kadar si-
nir uyarısı yayılamaz. İlerleyen vakalarda bu hastalık kısmi veya tam
felce dahi sebep olabilir. Bu hastalık miyelin kılıfının vücudumuz açısın-
dan önemini gözler önüne seren önemli bir örnektir.

Ranvier Düğümlerinin Yaratılışındaki Hikmet

İnsanlardaki sinir sinyalleri genellikle saniyede 100 metre yol alabi-
40
lir. Peki böylesine bir hız nasıl başarılmaktadır? Bu başarının sırrı mi-
yelin kılıfının yerleştiriliş şeklinden ileri gelmektedir. Miyelin kılıfı,
“Ranvier düğümleri” denilen noktalarda kesintiye uğrar. Yaklaşık her
milimetrede bir, bu kılıf üzerinde birkaç mikron (milimetrenin binde bi-
ri) genişliğinde bir düğüm bulunmaktadır.
Hücre zarı üzerindeki iyonların geçişini düzenleyen sodyum ve po-
tasyum kanalları da bu düğümlerde toplanır. Sodyum iyonlarını takip
eden sinyaller de bu düğümlere doğru yönelirler. İşte bu yöntem saye-
sinde, merkezi sinir sisteminden ya da omurilikten ayak parmağınıza
sinyalin aktarılması saniyenin yüzde biri kadar kısa bir süre içerisinde