Page 22 - Evrimin Fosillere Yenilişi
P. 22
Fo sil le rin Olu şu mu
Bir can lı nın ölü mü nün ar dın dan, ke mik le ri, diş le ri, ka bu ğu, tır -
nak la rı gi bi sert par ça la rı nın ol du ğu gi bi ko run ma sıy la ya da bun lar -
dan ge ri ye iz kal ma sıy la fo sil ler mey da na ge lir. Ge nel ola rak fo sil,
can lı nın söz ko nu su bu par ça la rı nın taş laş mış ha li ola rak bi li nir. An -
cak fo sil, sa de ce taş laş may la mey da na gel mez. Buz küt le si için de don -
muş ma mut lar, re çi ne içi ne hap sol muş bö cek ve kü çük sü rün gen tür -
le ri gi bi, can lı nın ya pı sı hiç bo zul ma dan gü nü mü ze ka dar ula şan fo -
sil ler de var dır.
Bir can lı nın öl me siy le
bir lik te, be de ni mey da na
ge ti ren yu mu şak do ku lar,
bak te ri le rin ve çev re ko şul -
la rı nın et ki siy le çü rü me ye
baş lar. (Çok na di ren, çü rü -
Am ber için de fo sil leş miş 54 - 28 mil yon
me nin ger çek leş me di ği du - yıl lık bir ya ban arı sı.
rum lar da ola bi lir.) Or ga niz ma nın da ha da ya nık lı par ça la rı (bun lar,
ke mik ler, diş ler ve ka buk gi bi mi ne ral içe ren kı sım lar dır), ba zı fi zik-
sel ve kim ya sal sü reç ler den ge çe cek ka dar uzun sü re var lık la rı nı de -
vam et ti rir ler. Ve bu sü reç ler, fo sil leş me nin oluş ma sı nı sağ lar. Do la yı -
sıy la, fo sil le şen kı sım lar ço ğun luk la, omur ga lı la rın ke mik le ri ve diş le -
ri, bra ki yo pod la rın (kol suayak lı lar) ve yu mu şak ça la rın ka buk la rı, ba -
zı ka buk lu la rın ve tri lo bit le rin dış
is ke let le ri, mer ca nım sı la rın ve
sün ger le rin ge nel ya pı la rı ve bit -
ki le rin ağaç sı kı sım la rı dır.
Can lı nın bu lun du ğu or ta mın
ve çev re ko şul la rı nın fo si lin olu -
şu mun da çok bü yük et ki si var dır.
Can lı nın için de bu lun du ğu or ta -
ma gö re fo sil leş me olup ol ma ya -
ca ğı tah min edi le bi lir. Ör ne ğin, su Ça mu ra sap lan mış olan bu yu suf çuk, çok
yük sek ih ti mal le fo sil le şe cek ve ge le cek ne -
sil le re, as la ev rim ya şan ma dı ğı nın bir de li li
ola rak ula şa cak tır.
20 Evrimin Fosillere Yenilişi