Page 134 - Evrim Açmazı 1. Cilt

132 EVR‹MSEL PAGAN‹ZM

ve zihinsel aflamadan "daha ileri aflama- yine de temel düflünceden vazgeçilmi-
lara" sıçraması için çaba gösterilecekti. yordu: ‹nsan artık kendi evrimini yöne-
"Hümanizm" teriminin tam tarifi ise, tebilirdi ve bunu da bilimle yapacaktı.
Huxley tarafından flöyle yapılıyordu: fiöyle deniyordu:
Ben "hümanist" kelimesini kullanırken, Bilimi akıllıca kullanarak, içinde yafladı-
insanın, aynı bir bitki ya da hayvan gibi ¤ımız çevreyi kontrol edebiliriz, fakirli¤i
do¤al bir varlık oldu¤unu kastediyorum. yenebilir, hastalıkları ortadan kaldırabi-
Yani insanın bedeni, zihni ve ruhu do¤a lir, yaflam süremizi uzatabilir, davranıflla-
üstü bir güç tarafından yaratılmamıfl, ak- rımızı belirgin bir biçimde de¤ifltirebili-
sine evrim süreci sonunda oluflmufltur. riz. Böylece insano¤lunun evrim sürecini
Dolayısıyla insan, herhangi bir do¤a üs- yönlendirebilir, yeni güç kaynakları olufl-
tü gücün kontrolü ya da yol göstericili¤i- turabilir ve insanlı¤ın daha özgür ve an-
ne de¤il, sadece kendi varlı¤ına ve kendi lamlı bir yaflama kavuflması için gerekli
gücüne inanmalıdır. 161 fırsatları yaratabiliriz. 162
Huxley'in ortaya attı¤ı ve insano¤lu- Aslında her evrimci tarafından bi-
nun "kutsal" amacının kendi evrimini linçli ya da bilinçsiz olarak benimsenen
hızlandırmak oldu¤unu öne süren bu dü- bu fikirler, "evrim dini"nin temel inanıfl-
flünceler, John Dewey adlı Amerikalı fi- larını ortaya koymaktadır. Önce hayali
lozofu derinden etkiledi. Dewey bu çiz- bir evrim süreci kurgulanmakta ve bu
giyi gelifltirerek 1933 yılında "Dini Hü- sürecin herfleyi var eden "yaratıcı" oldu-
manizm" akımını bafllattı ve ünlü Hüma- ¤u varsayılmakta, sonra bu sürecin insa-
nist Manifesto'yu yayınladı. Manifes- nı kurtulufla ulafltıraca¤ı düflünülmekte
to'da vurgulanan temel düflünce, gele- ve en sonunda insano¤lunun "kutsal"
neksel "Teistik" (‹lahi) dinlerin ortadan amacının da bu sürece hizmet etmek ol-
kaldırılmasının zamanının artık geldi¤i du¤una inanılmaktadır. Kısacası, evrim,
ve bunların yerine, insano¤lunun bilim- hem Yaratıcı, hem kurtarıcı, hem de kut-
sel ilerleme ve sosyal iflbirli¤ine dayalı sal bir amaçtır. Bir baflka deyiflle kendi-
yeni bir ça¤a girmek üzere oldu¤uydu. sine tapınılan bir ilahtır.
II. Dünya Savaflı'nda "bilimsel ilerle-
me" sonucunda öldürülen 50 milyon in-
s
m

l
e
z
p
a
g
i
n
a
m
v
E Evrimsel paganizm
r
i
san, Hümanist Manifesto'da öngörülen
optimizmi derinden sarstı. Benzeri dar- ‹nsanların bir kısmı, kendilerine
belerin ardından Dewey'in yolunu izle- Allah'›n vahyetmifl oldu¤u ‹lahi dinlere
yenler onun görüfllerini bir parça revize inanırlar. Di¤erleri ise kendi kendilerine
etmek zorunda kaldılar ve 1973 yılında ürettikleri ya da içinde yafladıkları top-
II. Hümanist Manifesto'yu yayınladılar. lum tarafından üretilmifl olan dinlere
Bu mesajda "bilimin bazen insanlı¤a za- ba¤lanırlar; kimisi totemlere tapınır, ki-
rar da verebilece¤i" kabul ediliyor, ama misi Günefl'e ibadet eder, kimisi "uzaylı-
Evrim Açmaz› (Ansiklopedik)