Page 26 - Türk'ün Yüksek Seciyesi

g≤Ü~:≤Ç l≤~áx~ fxv|çxá|

¤›ms›zl›klar›na kavuflmufllard›r. Kutluk'un o¤lu Bilge Ka¤an, kar-
defli Kül Tigin ve babas›n›n deneyimli veziri Tonyukuk ile birlikte

ülkesini yüksek bir yaflam seviyesine ulaflt›rm›flt›r. Bu durum 8.
yüzy›l›n ortalar›na kadar devam etmifltir. fiuras› bir gerçek ki, Bil-
ge Ka¤an ve Kül Tigin Türk Milleti'nin yetifltirdi¤i en büyük kuman-
danlardand›r.

Bu dönemden kalan Orhun yaz›tlar›, bilge vezir Tonyukuk'un,
8
Kül Tigin'in ve Bilge Ka¤an'›n mezar tafllar›ndan oluflmaktad›r.
Orhun Abideleri'nin Türk tarihinde apayr› bir yeri vard›r. Öyle ki
bunlar Türk tarih ve kültürünün, Türkler'in faziletleri ve medeni-
yetlerinin, k›sacas› Türk'ün yüksek seciyesinin özlü bir ifadesidir.

Bafllang›çta yaln›zca ak›n ve savafllar için kurulmufl gibi görü-

nen Göktürk Ka¤anl›¤›, 8. yüzy›lda bir kültür milleti olma yoluna
girmifltir. Ayr›ca Türkçe konuflan ve kendilerini birbirine yak›n
hisseden bütün Orta Asya halklar›n› biraraya getirmifltir.

T Türgefller

Göktürkler'in bir kolu olan Türgefller, 7. yüzy›lda ba¤›ms›zl›kla-
r›n› ilan ettiler. Zamanla boylar aras›nda rekabetin artmas› ve iç

çekiflmeler, Türgefller'in zay›flamas›na yol açt›. Bu devlet 766 y›l›n-
da Karluk Türkler'i taraf›ndan y›k›ld›.
Türgefller, Türkler'in flehir ve kültür hayat›n› benimsemesinde

ve bat›daki Türk nüfusunun artmas›nda büyük rol oynad›lar. Böy-
lece sonradan Selçuklular gibi büyük milletler kuracak olan Türk
topluluklar›n›n bilgi ve becerilerinin artmas›n› sa¤lad›lar. Ayr›ca
Do¤u Avrupa'da gördü¤ümüz Uz, Peçenek gibi Türk topluluklar›-

n›n da temelini oluflturdular.

2 24