Page 154 - Protein Mucizesi
P. 154
152 PROTEİN MUCİZESİ
vardır. Bu proteinler elektrolitlerin hücre içine girişi ve çıkı-
şı için özel kanallar oluştururlar. Ayrıca bu proteinlerden
kimisi de motor görevini görür.
Potasyum oranı hücre içinde fazla hücre dışında ise az-
dır. Buna karşılık sodyum oranı hücre içinde az hücre dı-
şında ise fazladır. Bu oranı bu şekilde ayarlamak için enerji
gerekir. Çok özel bir pompa, enerji harcayarak sodyum
atomlarını dışarı potasyum iyonlarını ise içe doğru pompa-
lar. Bu sayede hücrenin zarının iki yakasında farklı bir elek-
trolit dağılımı olur.
Hücre enerjisinin büyük bir bölümü protein yapısında-
ki bu pompalara ve kanallar yoluyla iyonların hücre dışına
atılması ya da alınmasına harcanır. Burada çok büyük bir
şuur vardır. Hücre bu hassas değerlerin her an sağlanama-
ması durumunda ölecektir. Peki bu hassas ölçümleri kim
yapar ve nasıl olur da şuurlu bir şekilde sürekli bu değerler
sağlanır?
Hücredeki Elektrolitler ve Ozmos Dengesi
Hücreler çok farklı dış ortamlarla karşı karşıyadır.
Hücre için en önemli şartlardan biri, farklı yoğunluk ortam-
larına karşı dayanıklı olmasıdır. Çünkü ortam yoğunluğu-
nun değerine göre hücre ya su kaybeder ya da içine su alır.
Eğer bu kayıplar ve su alımları kontrol altında tutulmazsa
hücre kuruma veya şişme tehlikesi ile karşı karşıya kalır.
Elektrolitlerin en önemli görevlerinden biri de bu tehlikeye
karşı hücreye yardımcı olmasıdır. Hücrede değişen ortam
yoğunluklarına göre hücre içine iyon girişi ve çıkışı kont-
rollü olarak sağlanır. Böylelikle dış ortam değiştiğinde ona
paralel olarak hücre içinde de bir koruma olur.
Yan sayfadaki resim, ortam yoğunluğunun hücre üze-