Page 158 - Protein Mucizesi

156 PROTEİN MUCİZESİ

yani proteinin yapısı gereği fosfat değişimi mevcut protein-
de itme gücüne dönüşür.
Günümüz teknolojisi ile üretilen hiçbir makinenin bü-
yüklüğü, motor proteinlerin boyutlarına inemediği gibi,
onlar kadar verimli de çalışamamaktadır. Motor proteinler;

yapıları, bağlandıkları moleküller ve kendilerine verilen
vazifelere göre çeşitli sınıflara ayrılır. Burada kinezin ve di-
neinlerden bahsedilecek.
Hücre isimli şehrin otoyolları olarak adlandırabileceği-
miz mikrotübüller, tubulin proteinlerinin bir araya gelme-
siyle oluşturulan ve şekil itibariyle içi boş ve uzun bir silin-

diri andıran tüpçüklerdir. Mikrotübüllere bağlı ve onlar
üzerinde yürütülen motor proteinlere kinezin ismi veril-
mektedir. Kinezinler, kimyevi enerjiyi kullanarak hareket
edebilen proteinler olup, ATP'deki saklı kimyevi enerjinin
hareket enerjisine dönüştürülmesinde rol alırlar. 100 kadar

çeşidi bulunan kinezin isimli motor proteinler, ortalama
340-350 amino asitten yapılmışlardır. İlk olarak mürekkep
balığındaki dev sinir hücrelerinde keşfedilen kinezinlerin
asıl görevi, mikrotübüllerin (+) uçlarına doğru yürüyerek,
hücre içinde organel ve madde taşınmasını sağlamaktır.
Her kinezin molekülünün iki ayağı mevcut olup, parçala-

nan her ATP molekülü başına 8 nm yürüdüğü bilinmekte-
dir. 66

Dinein

Mikrotübüller üzerinde yürüme özelliğine sahip bir
başka motor protein dineinlerdir. Bilinen en büyük protein-
lerden olan dineinler, kinezinlerin tersine mikrotübüllerin
(-) ucuna doğru yürütülürler. Başka bir deyişle, hücre içi or-
ganel ve madde taşınmasında görevli kinezin, miyozin V