Page 94 - Protein Mucizesi

92 PROTEİN MUCİZESİ

Fabrikada Adım Adım Oluşan
Amino Asit Zinciri

Üretimin en önemli işlemi şüphesiz amino asitlerin ha-
tasız bir şekilde birleşmelerinin sağlanmasıdır. Ve bu bir-
leşme işleminin gerçekleştiği yer, daha önce de bahsedildi-
ği gibi, ribozomdur.
Ribozom, virüsler hariç tüm canlı hücrelerinde bulu-
nur. Sitoplazmada serbest veya endoplazmik retikulum'a
bağlı olarak bulunan 120 - 200 Å (angstrom, 1 santimetrenin
yüzmilyonda biridir) çapında yapılardır. Ribozomun yak-

laşık %65 kadarı ribozomal RNA, geri kalan %35'lik kısmı
ise ribozomal proteinlerden oluşur.
Ribozomlar, bir insan hücresinde milyonlarca sayıda
bulunabilir. RNA’yı proteine çeviren bu makina, 2 büyük
protein ve RNA karışımı alt üniteden ve kofaktörler gibi
yüzlerce farklı elemandan oluşur. 22 Detayları ve sahip ol-
duğu özellikler bilim çevrelerince hayret uyandıran bu na-

no molekül ile ilgili araştırmalar halen devam etmektedir.

Taşıyıcı RNA’nın Ribozomdaki Hızı

Yapılan deneylerde, ribozomun, 1 saniyede 20 kodon
okuyabildiği görülmüştür. 23 “Okuma” işleminden kastedi-
lenin ne olduğuna baktığımızda, birçok işlemin hayranlık
verecek şekilde bir arada yapıldığını görürüz. Taşıyıcı RNA
ile gelen hammadde doğru olarak seçilir, içeri alınır, ko-

don-antikodon eşleşmesi sağlanır, gelen amino asit mevcut
zincire peptid bağı ile eklenir, işi biten tRNA çıkış bölümü-
ne alınır. Ribozomun içerisinde aynı anda 3 adet tRNA bu-
lunduğu için, tüm bu işlemler, aynı anda, hiç aksatılmadan
yapılır.
Proceedings of National Academy of Sciences’da (Ulu-
sal Bilimler Akademisi Bildiri Özetleri) 2005 yılında yayın-