Page 96 - Protein Mucizesi

94 PROTEİN MUCİZESİ

tRNA İçin Özel Alanlar
Ribozomda, taşıyıcı RNA için, E, P ve A adlı özel böl-
meler bulunmaktadır. tRNA’ların bu bölgelere oturması ve

birinden diğerine geçmesi için ribozomda çok detaylı bir
koridor bulunur. Birbiri ile birleştirilmesi gereken amino
asitleri taşıyan tRNA’lar P ve A adlı bölgelerde tutulur. Çı-
kışa yakın tarafta bulunan yer ise E bölgesidir.
A bölgesi, yukarıda bahsettiğimiz tRNA’nın ribozom
tarafından tanınma ve içeri alınma bölümünün gerçekleşti-
ği yerdir. İçeri alınan tRNA, kodon-antikodon uyumu sağ-
landıktan sonra daktilo gibi bir basamak ilerler ve P bölge-
sine gelir. P bölgesinde tRNA’da bulunan amino asit kopa-

rılır ve peptid bağı yapılan bölmede olan yeni amino aside
bağlanır. Böylelikle amino asit zincirinin uzunluğu bir tane
daha artar. Bundan sonra ise işlemin devam edebilmesi için
P ve A bölgelerinde bulunan tRNA’ların birer basamak ya-
na kaydırılması gerekir.
Son olarak, değerli amino asit yükünü ribozoma teslim
eden tRNA diğerleriyle beraber bir basamak daha ilerler ve

E bölgesinden dışarı çıkar. Ribozomun sahip olduğu mü-
kemmel şekli ve içerdiği parçaların seri çalışması ile, son
derece hassas işlemler, çok hızlı ve doğru bir şekilde yürü-
tülür. Buradaki en küçük bir hata hayatın sonu demektir.
Nitekim antibiyotiklerin çoğu, bakterilerin ribozomunda
protein sentezini durdurarak çalışır ve bakterilerin ölü-
müyle enfeksiyon tedavi edilmiş olur.
Protein sentezi sırasında gerçekleşen işlemlerin hepsi
büyük bir hızla ve sırasıyla yerine getirilir. Örneğin, acil

durumlarda mRNA iplikçiğinin diğer ucu hala DNA'ya
bağlı olarak üretim bilgisini kopyalamaya devam ederken,
bir yandan da ribozomda tercüme (translasyon) ve üretim