Page 118 - Doğadaki Mühendislik
P. 118

Doğadaki Mühendislik
               bazı olumsuz yan etkileri vardır. Bu maddelerin en önemli özelliği ze-
               hirleyici olmaları ve uyuşukluk vermeleridir.
                  Bu nedenle doğal antifrizler canlıların bedenlerinde gerçekleşen bir
               dizi biyokimyasal işlem sonunda daha az zehirleyici kimyasallara çev-
               rilerek kullanılırlar. Ancak bu çok yavaş ilerleyen bir süreçtir. Özellik-
               le hayvanın vücut sıcaklığı düşükse antifrizin yol açtığı uyuşukluğun
               atlatılması daha da uzun zaman alır.
                  Kış güveleri de antifriz mekanizmasına sahip canlılardandır, ancak
               diğer canlılara oranla daha az miktarda antifriz kullanmaktadırlar.


                  Özel Ayar lan mış An ti friz Mik ta rı
                  Güvelerdeki hassas antifriz dengesinin nedeni şudur: Hava uçuş
               için gerekli ısıya ulaşır ulaşmaz kış güvesinin hemen harekete geçme-
               si gerekmektedir. Halbuki antifrize bulanmış bir canlının tümüyle et-
               kin hale gelebilmesi için oldukça uzun bir süre beklemesi gereklidir.
               İşte bu nedenle güvelerdeki antifriz miktarı diğer canlılara oranla da-
               ha azdır.
                  Bu miktar öyle bir oranda ayarlanmıştır ki ısı tehlikeli bir düzeye
               düştüğünde güveye daha sıcak bir yer bulacak kadar zaman kazan-
               dırır. Notre Dame Üniversitesi'nden John G. Duman, yaptığı dene-
               melerde, buzsuz bir ortamda çok yavaş soğutulan güvelerde, donma
               sınırının -22°C 'ye kadar
               düştüğünü tespit
               etmiştir. 39
                  Güvelerdeki bu mü-
               kemmel sistem nasıl orta-
               ya çıkmıştır? Antifrizin
               formülünü      belirleyen
               kimdir? Antifrizin miktarı
               nasıl ayarlanmaktadır?


                                               116
   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123