Page 57 - Doğadaki Mühendislik
P. 57
ü tün can lı lar çev re le rin de olan bi ten ler den ha -
ber dar ol mak zo run da dır lar. Ak si tak dir de be -
sin bu la maz, teh li ke ler den ko ru na maz ve eş le -
ri ni se çe mez ler. Do la yı sıy la her can lı nın ya şa -
mı nı sür dü re bil me si için ci sim le ri ayırt ede bil me si ni ve
ge re ken tep ki le ri ver me si ni sağ la ya cak sis tem le re ih ti ya -
cı var dır.
Dı şa rı da ki cis min ne ol du ğu nu ha ber ve ren ve can lı -
nın ha re ket le ri ni yön len di ren bu özel sis tem ler her tür de
ken di ne öz gü dür. Ya ra sa lar dan ko run ma sı ge re ken bir
gü ve tü rü nün al gı la yı cı la rı ya ra sa la ra kar şı has sas tır, ay -
nı şe kil de so mon ba lık la rı nın bin ler ce ki lo met re yüz me -
le ri ni sağ la yan al gı la ma sis tem le ri de bu iş için tam ola -
rak uy gun dur. Ba li na lar bir bir le ri nin çı kar dık la rı ses le ri
al gı la ya rak an la şır lar. Ya ra sa lar da çe şit li fre kans lar da
yol la dık la rı ses le rin ge ri dö nü şü sı ra sın da or ta ya çı kan
ve ri le ri al gı lar ve bun la rı de ğer len di re rek ka ran lık ta hiç -
bir ye re çarp ma dan uç ma yı ve av lan ma yı ba şa rır lar.
Yön ta yin sis tem le ri, enf ra ruj göz ler ve özel du yu sis -
tem le ri can lı lar da ki al gı la ma sis tem le rin den sa de ce bir -
ka çı dır. Bu bö lüm de ve ri le cek ör nek ler de de gö rü le ce ği
gi bi, bu sis tem ler de ki or tak özel lik, al gı la ma yı sağ la yan
bü tün par ça la rın can lı nın ya şa ma sı için ge rek li olan di ğer
or gan lar la bir bü tün lük için de ol ma sı dır. Ör ne ğin bu run -
da ki ko ku re sep tör le ri (alı cı la rı) be yin de ki ko ku al ma
mer ke zi ile uyum lu dur. Bu uyu mun so nun da ki al gı her
can lı için fark lı bir an lam oluş tu ra bi lir, ör ne ğin bir can lı
ken di tü rü nün kar şı cin si ni sa de ce bu ko ku suy la ayırt
ede bi lir. Yi ne bir can lı nın gö zün de ki alı cı lar la ya ni ışı ğa
du yar lı böl ge ler le, bey nin de ki gö rün tü mer ke zi uyum lu -
55