Page 46 - Makaleler 2. Cilt

44 MAKALELER -2-

En a¤›r çöl koflullar›ndan bile etkilenmeyen vücut yap›lar›na sahip olan develer.

nefes alıp vermeleri yuvalarında nemli bir ortam oluflturur, böylece vücut
yoluyla su kaybını en aza indirmifl olurlar. Afrika'nın çöllerinde yaflayan
gerbil (arka bacakları uzun olan, tüylü kuyruklu, ufak bir hayvan) bu nemi
çok iyi kullanır. Bunlar uyurlarken yuvalarına kuru tohumlar koyarlar. Bu
tohumlar havadaki nemi emer ve gerbiller uyandıklarında bu tohumları yi-
yerek gündüz nefesleriyle kaybettikleri suyun bir kısmını geri kazanmıfl
olurlar.
Çöllerde yaflayan baflka canlılar da dayanılmaz sıca¤a ve kuraklı¤a da-
yanmalar›n› sa¤layan çok önemli özelliklere sahiplerdir. Örne¤in maça
ayaklı karakurba¤ası yılın en kurak dokuz ayı boyunca kendi üretti¤i jelati-
ne bürünerek bir çukurun içinde uyur. Baflka bir örnek olarak çöl kaplumba-
¤aları, kendi üst kabuklarının altındaki iki kesede yaz için su depolarlar. Sal-
yangozlar ve karidesler ise çöllerdeki nadir ya¤ıfllardan sonra su birikintile-
rinde harekete geçerler ve bu sular kurumadan yumurtalarını bırakırlar. Yu-
murtalar›n›n ise çok önemli bir özelli¤i bulunmaktad›r; bu yumurtalar gü-
neflin kavurdu¤u tuzlu topraklarda bir sonraki ya¤mur gelene kadar çatla-
madan, onlarca y›l bekleyebilirler. E¤er bu yumurtalar›n ya¤muru bekleye-
bilmek gibi bir özellikleri bulunmasayd›, bu canl›lar›n nesli ilk üremede yok
olacakt›. Ancak herfleyi kusursuzca vareden Allah, onlar› benzersiz özellik-