Page 374 - Üst Akıl İngiliz Derin Devleti'nin İç Yüzü 1. Cilt

372

bir rol biçildi. Ermenilerin bir kısmının Osmanlı'ya başkaldırarak ayrı bir
devlet olmaları teşvik edilecekti. Ancak İngiliz derin devleti, Ermenilerin
böyle bir niyetlerinin olmadığını çok iyi biliyordu. Yapılacak şey, onları

provoke edecek yollar bulmaktı.

Doğu Anadolu'yu gezen Amerikalı gazeteci George H. Hepworth,
hatıralarında Ermenilerin kendisine şunları söylediklerini aktarır:

Ah! Biz bir zamanlar çok mutlu bir halktık. Vergimizi öderdik, büyük
işlerimiz vardı; memnun ve zengindik. Ama şu Berlin Antlaşması yok
mu! İngiltere'nin müdahil olması yok mu! Eğer, Avrupa bizim yaka-
mızı bırakırsa hala bir geleceğe sahip olabiliriz . 172

İşte bu rahat ortam, Osmanlı yönetiminin zayıflığında yerini, İngiliz
derin devleti önderliğinde bir isyan ve zulüm ortamına bıraktı. O güne
dek ırkçı ve milliyetçi akımlardan hiçbir zaman etkilenmemiş olan Erme-
nilerin ırk ve din farkı, İngiliz derin devleti tarafından bir anda ön plana

çıkarılıyordu. Bu amaçla, önce Hristiyan Ermeni toplumu Müslümanla-
ra karşı kışkırtılmalı, haksızlığa uğratıldıkları propagandası yayılarak
sözde "ezilmiş toplumun" başkaldırışı sağlanmalıydı. Çatışma ve kan
dökülmesi bu sinsi planın olağan bir sonucu olmalıydı.

Rusya'nın Van ve Bitlis Genel Konsolosu General Maywesky, özel-

likle İngiltere tarafından yürütülen bu cesaretlendirme ve kışkırt-
ma sürecini şöyle aktarır:

Türkiye Hristiyanlarının –bu sefer de Ermenile-
rin–, Türklerin zulüm ve baskısına maruz kal-
dıklarını Avrupa'ya göstermek icap ediyordu.
Fikir pek doğru. Sırbistan ve Bulgaristan'da

da böyle olmuştu. Ermenilerden de bu

ÜST AKIL İNGİLİZ DERİN DEVLETİNİN İÇYÜZÜ