Page 184 - Darwin'in Varislerine

DARWIN'‹N VAR‹SLER‹NE

ve durdu¤u yerde geri dönebilir.

Sineklerin bilim adamlarını en çok flaflırtan özelliklerinden biri,
tüm bu karmaflık hareketleri son derece az sayıda nörondan meyda-
na gelen bir sinir sistemiyle yönetmeleridir. Bu konuda Hürriyet Bi-
lim'de haber verilen arafltırmayı yürüten biyolog Michael Dickinson
flaflkınlı¤ını flöyle ifade etmektedir: "Her deney yaptı¤ımızda, susam
büyüklü¤ündeki sinir sisteminin, tüm bunları nasıl yapabildi¤ini dü-
flünüyoruz."
Sinek uçuflunda mükemmel çalıflan bir mekanizma görevi gören
sinir sistemi hakkında ise flunlar belirtilmektedir:
"Bir sinek, nöronlarının ço¤unu duyusal bilgi toplamak için kullanır;
örne¤in gözleriyle ıflı¤ı, kokuya duyarlı kıllarıyla kokuları alır ve ka-
natlarının arkasındaki uzun sopa fleklindeki jiroskoplarıyla (uçaklar-
da kullanılan ve uça¤ın ufuk çizgisine göre konumunu gösteren ci-
haz) dengeyi sa¤lar. Bu sinyaller sinir sisteminden geçer ve buradan
da kanatlara emir gönderilir. Emirler son derece basit ve net olmalı-
dır, çünkü iki kanat çırpıflı arasındaki süre, saniyenin birkaç binde bi-
ri kadardır."
Bilim adamları sinek uçuflunu taklit eden robot sinekler geliflti-
rebilmek için sinek uçuflunun detayları üzerinde hala çalıflmalar yü-

rütmektedirler. Bunun için kanatlardaki kuvvetlerin oluflumunun ve
büyüklü¤ünün ölçülmesi flarttır. Ancak bu kompleks hareketlerin öl-
çümü, sine¤in hızı nedeniyle neredeyse imkansızdır. Hürriyet Bi-
lim'de bu zorluk flöyle ifade edilmektedir: "Ancak, bugüne kadar hiç
kimse sineklerin yarattı¤ı yükselmenin yarısını bile hesaplamayı ba-
flaramadı. Dickinson'a göre "Dünyadaki hiçbir bilgisayar, bize bu
kuvvetlerin ne oldu¤unu söyleyemez."'

Sinek ve Uçak

Yazıda sinekler uçaklarla karflılafltırılmakta ve sinek uçuflunun

182