Page 64 - Gözdeki Mucize
P. 64
Gözdeki Mucize
Işığın bizim için görünen tayfının sınırları bu şekilde belirlen-
miş olur. L-koniler kırmızı, M-koniler yeşil, S-koniler ise mavi renk-
leri görmemizi sağlarlar.
L-koniler 564–580 nm gibi uzun dalga boylarından etkilenir. M-
koniler 534–545 nm orta dalga boyuna hassastır. S tipi ise kısa dalga
boyu olan 420–440 nm ışıktan etkilenir. Bu üç farklı koni tipinden
iletilen elektrik sinyalleri beyinde çok çeşitli renklerin algılanması-
na neden olur.
Ara renkler de hücrelerin uyarılma oranlarına göre ortaya
çıkar.
Retinanın, ışığı elektrik sinyallerine dönüştürmesi başlı başına
bir mucizedir. Ama retinadaki harika işlemler bu kadarla bitmez.
Retinada oluşan görüntünün beyne ulaştırılmasında izlenen yön-
tem tek başına ele alındığında da son derece hayret verici detaylarla
karşılaşılır. Retina, üzerinde oluşan görüntüyü bir bütün olarak
beyne iletmez. Önce parçalara ayırır, daha sonra bu parçalar beyin-
de birleştirilir. Bakılan cismin sol tarafına ait görüntü retinanın sağ
tarafına, sağ tarafına ait görüntü ise retinanın sol tarafına düşer.
Parçalar saniyenin onda biri kadar kısa bir sürede, ayrı ayrı beyne
gönderilip burada yorumlanır. Bunlar retinada meydana gelen
olayların çok kısa bir özetidir.
Rodopsin, gece körlüğü ve retinadaki muhteşem yapı
Mucizevi detaylara şahit olmak için retinayı daha yakından
inceleyelim. Kişinin bir cismi görebilmesi için göze giren ışık enerji-
sinin sinir uyarılarına dönüştürülmesi zorunludur. Foton demetleri
olan ışınlar, görmeyle sonuçlanan kimyasal ve elektriksel reaksi-
yonları başlatıcı fiziksel bir uyarıya sebep olurlar. Ortaya çıkacak
tepkimeler zinciri, çubuk hücrelerinde bulunan, "rodopsin" olarak
adlandırılan bir pigmentin varlığına bağlıdır. Bu pigment ışığa has-
sas bir proteindir. Koni hücrelerinde ise bu protein yerine iodopsin
adlı bir protein bulunur.
62