Page 205 - Gizli El Bosna'da

‹SRA‹L BA⁄LANTISI 203

ve S›rp-Yahudi Dostluk Derne¤i Baflkan› Klara Mandi¡.
Slobodanka Gruden, yüzlerce y›ll›k geçmifle sahip olan Belgrad flehrinin
ilk kad›n belediye baflkan›d›r. S›rp bir baban›n ve Yahudi bir annenin k›z› ola-
rak dünyaya gelmifl ve damarlar›nda gezen Yahudi kan›n› hiçbir zaman göz
ard› etmemifltir. "S›rplar her zaman Yahudilerle olan dostluklar›ndan gurur
duymufllard›r" der. Ona göre bu iki halk aras›ndaki yegane fark, S›rplar›n bi-
raz daha "saf" olmas›d›r: "Yahudiler belki affederler ama asla unutmazlar" de-
mektedir, "ama S›rplar hem affederler, hem de unuturlar." 2
Gruden, ‹srail'i ilk kez 1990 y›l›nda S›rp-Yahudi Dostluk Derne¤i'nin dü-
zenledi¤i bir geziyle ziyaret etmifl, burada ‹srailli meslektafllar›yla yak›n dost-
luklar gelifltirmifl, o s›ralarda ‹srail'de yap›lan S›rp Kültür Festivali arac›l›¤›yla
20 ‹srail ve S›rbistan flehri aras›nda "kardefl flehir" ba¤lant›lar› kurulmas›na ön-
cülük yapm›flt›r.
‹ki ülke aras›ndaki iliflkinin geliflmesinde çok daha büyük bir rol oyna-
yan ikinci kad›n, yani S›rp-Yahudi Dostluk Derne¤i Baflkan› Klara Mandi¡ ise
çok daha kapsaml› ba¤lant›lara sahiptir. Sherman'a göre, Mandi¡, "Belgrad'da-
ki en karizmatik ve en etkili kad›n"d›r. Kendi kimli¤ini ve misyonunu ise flöy-
le anlat›r: "Ben bir Yahudiyim, bir S›rp Yahudisi ve bundan büyük bir gurur
duyuyorum. Bu nedenle, S›rbistan ile ‹srail aras›ndaki iliflkilerin gelifltirilmesi-
ne adad›m kendimi. Çünkü Tito, 1967 savafl› sonras›nda ‹srail'le olan tüm ilifl-
kilerimizi kesmiflti." 3
Mandi¡, bu "kutsal" misyonunu gerçeklefltirmek için 1980'lerin ikinci ya-
r›s›nda harekete geçer. ‹srail ile S›rbistan aras›nda köprü görevi görecek bir ku-
rum oluflturmak için lobi yapmaya bafllar. Kendisine en büyük yard›m ise, do-
¤al bir müttefikten, yani S›rbistan'daki masonik odaktan gelir: Masonik S›rp
milliyetçili¤inin mirasç›s› ve neo-Çetniklerin genel kurmay› niteli¤indeki S›rp
Bilimler Akademisi, Mandi¡'in en büyük destekçisi olur. S›rp-Yahudi Dostluk
Derne¤i May›s 1988'de kuruldu¤unda, yirmi kurucu üyeden on alt›s› Akade-
mi üyesidir. Dernek k›sa sürede S›rbistan'daki elitlerin önemli bir bölümünü
4
saflar›na katar. Bir y›l içinde üye say›s› 10 bine ulafl›r. Dernek bir y›l sonra
Amerika'da ve ‹srail'de de örgütlenecek, Tel-Aviv, Los Angeles, Chicago ve To-
ronto'da flubeler açacakt›r. Üyeleri aras›nda 1986 Memorandumu'nun yazar-
lar›ndan Dobrica ˜osi¡ de vard›r. 5
Derne¤in bu denli yüksek bir popülarite ve sayg›nl›k kazanmas›yla
birlikte, Klara Mandi¡, "bir sonraki ad›m"› at›r. Bu "bir sonraki ad›m", ‹srail ile
S›rbistan aras›nda diplomatik iliflkilerin kurulmas›d›r. Bu ise oldukça "devrim-
ci" bir geliflmedir. Çünkü tarih henüz 1989'dur; S›rbistan Yugoslavya Federas-
yonu içindeki 6 federal devletten biridir ve Federal Hükümet'in resmi politi-
kas›n› bir kenara b›rak›p ‹srail'le tek bafl›na diplomatik iliflki kurmas› Anaya-
sa'ya ayk›d›r. Fakat Mandi¡, yak›n dostu olan Milo§evi¡'in bu konuda istekli