Page 310 - Gizli El Bosna'da

308 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

vafl›n yerle bir etti¤i flehirlerin nas›l bir planla yeniden infla edilece¤i karar›n›n
verilmesi gibi Bosna yönetiminin iç ifllerine do¤rudan müdahele anlam›n›
tafl›yan fonksiyonlar vard›.
Tüm bunlar›n yan› s›ra Dayton’la garanti alt›na al›nan mültecilerin geri
dönmesi, seçim kay›tlar›n›n herkesin savafl öncesindeki ikametlerine göre
yap›lmas›, savafl suçlular›n›n cezaland›r›lmas› gibi hususlar›n hala hayata
geçirilememifl olmas› da Dayton’un bölgeye istikrar getirmekte aciz kald›¤›n›
ortaya koymaktad›r.
K›sacas› Dayton Anlaflmas› bölgede siyasi, stratejik ve askeri olarak bir
istikrar sa¤layamad›.
Yine de, savafl öncesi sahip olduklar› topraklar›n büyük ço¤unlu¤unu
kaybeden, ekonomik olarak ciddi bir darbo¤az›n içine itilen, askeri olarak
yap›lanmas›n› tamamlayamayan Müslüman Bosna Devleti, Dayton Anlafl-
mas›'n›n bir eseridir. Ancak elbette bu durum Bosna Devleti için bir son de¤il,
yepyeni bir bafllang›çt›r. Mevcut siyasi ortam›n iyi de¤erlendirilmesi ve Bos-
na-Hersek jeopoliti¤inin iyi bir planlama ile kullan›lmas› bu noktada büyük
önem kazanmaktad›r.

S›rp Sald›rganl›¤› Devam Ediyor

NATO, BM ve ABD taraf›ndan Bosna’da kurulan düzen her an yeni
çat›flmalara ve bunal›mlara aç›kt›r. Günümüzde hem H›rvat hem de S›rp mil-
liyetçisi gruplar faaliyetlerini yo¤un olarak devam ettirmektedirler. Farkl› et-
nik gruplar aras›nda zaman zaman meydana gelen silahl› çat›flmalar bölgede
bulunan NATO bünyesindeki SFOR (‹stikrar Kuvveti) taraf›ndan önlenmek-
tedir. Özellikle de S›rplar›n savafl boyunca yürüttükleri soyk›r›m›n ard›ndan
hak ettikleri cezay› almamalar›, Balkanlar'da yeni gerilimlere neden olmak-
tad›r. Bu durum y›llarca S›rp zulmüne maruz kalan halkta hakl› bir tedirginlik
ve gerginli¤e neden olurken, di¤er yandan zalimlere haks›zl›klar›n› ve
tecavüzlerini tekrar etmeleri için adeta bir f›rsat sunmaktad›r.
Gerginliklerin en önemli nedenlerinden birini mültecilerin durumu
oluflturmaktad›r. Dayton Anlaflmas› mültecilerin kendi topraklar›na dönüfl-
lerini koruma alt›na alm›flt›. Ancak buna ra¤men Boflnaklar›n büyük bölümü,
S›rp tacizlerinden duyduklar› endifle nedeniyle evlerine dönüfl yapamamak-
tad›rlar. (Bilindi¤i üzere Müslümanlara ait pek çok toprak Dayton anlaflmas›
ile S›rp taraf›na b›rak›lm›flt›r). Yap›lan araflt›rmalar yurtlar›ndan sürülen yak-
lafl›k 4 milyon insandan 857.000’inin halen evsiz ve yurtsuz oldu¤unu göster-
mektedir. 75
Toplum hayat›n›n bunun gibi daha pek çok alan›nda S›rp bask›s› ve
tehdidi yo¤un olarak hissedilmektedir. S›rplar iflledikleri bunca cinayetin ar-