Page 315 - Gizli El Bosna'da

SON DURUM 313

Osmanl› 500 y›la yak›n bir süre Bal-
kanlar'a nizam vermifltir. Osman-
l›'n›n Balkanlar'dan çekilmek zo-
runda b›rak›lmas›yla bafllayan so-
runlar bugün de halen devam et-
mektedir.

devreye girmedi¤i sürece bölgede bar›fl ve düzen hakim olmufltu.
Nitekim bu durum ABD D›fliflleri Bakan› taraf›ndan da dile getirilmiflti.
Bu olay› dönemin D›fliflleri Bakan› Say›n Hikmet Çetin flöyle aktarmaktad›r:
“1992 y›l›nda Bosna-Hersek konusunda bir toplant› yap›l›yordu. Türkiye de
ça¤r›ld›. Milo§evi¡, KaradΩi¡ hepsi oturuyorlard›. Benim yan›mda Amerika
D›fliflleri Bakan› vard›. Yugoslavya’da yedi y›l büyükelçilik yapm›fl. Bana
dönerek: ‘Siz bu felaket yerlerde nas›l kald›n›z?’ dedi. Kuflkusuz ABD D›flifl-
76
leri Bakan›’n›n merak etti¤i bu sorunun cevab› Osmanl›’y› Osmanl› yapan
manevi de¤erlerde gizliydi. Osmanl›, günümüzün büyük devletleri gibi,
hakimiyeti alt›na ald›¤› topraklar› kendi ç›karlar› do¤rultusunda kullan›p
sömürmemifl, bu topraklar› medenilefltirmek ve gelifltirmek için özel bir çaba
sarf etmifltir. Osmanl› döneminde ekonomik ve kültürel olarak ilerleyen top-
lumlar›n pek ço¤u Osmanl›’y› hep minnetle anm›flt›r. Örne¤in yap›lan bir arafl-
t›rmada, Osmanl›’n›n S›rbistan’dan ald›¤› vergi ve orada yapt›¤› yat›r›m›n
dökümü ç›kar›lm›fl ve genel bütçede S›rbistan’a S›rbistan’›n ödedi¤i vergiden
çok daha fazla pay ayr›ld›¤› görülmüfltür. 77 Bu durumda S›rp dilinde yerleflik
bir kavram olan ve Osmanl› dönemini kast eden, “devlet zaman›” deyimini
yad›rgamamak gerekir.
Bunun yan› s›ra Osmanl›’n›n, denetimindeki topraklarda din, dil ve ›rk
ay›r›m› yapmadan tüm vatandafllar›na eflit olarak sa¤lad›¤› adalet ve hoflgörü