Page 58 - Filistin
P. 58
56
lar, Yahudiler ve Müslümanlar tüm mezhepleri ile birlikte, kendi
inançlar› do¤rultusunda, diledikleri gibi ibadetlerini yerine getirmifl-
ler, kendi örf ve adetlerini yaflam›fllard›r. Bunun nedeni de Osman-
l›'n›n ele geçirdi¤i bölgelere nizam, adalet, bar›fl, refah ve hoflgörü gö-
türmeyi ‹lahi bir görev sayan bir anlay›flla yönetilmesidir.
Pek çok tarihçi ve siyaset bilimci de bu gerçe¤e dikkat çekmekte-
dir. Bu kiflilerden birisi de dünyaca ünlü Ortado¤u uzman› Edward
Said'dir. Kudüslü H›ristiyan bir aileden gelen ve Amerikan üniversi-
telerinde çal›flmalar›n› sürdüren Edward Said, ‹srail'de yay›nlanan
Ha'aretz gazetesinin kendisiyle yapt›¤› bir röportaj›nda Ortado¤u'da
kal›c› bir bar›fl›n infla edilebilmesi için 'Osmanl› Millet Sistemi'ni
önermifltir. Said'in yorumu flöyledir:
Arap dünyas›nda di¤er az›nl›klar nas›l yaflayabiliyorsa, (Araplar aras›n-
daki) bir Yahudi az›nl›¤›n yaflamas› da mümkündür... Bu, Osmanl› ‹m-
paratorlu¤u alt›nda gayet iyi ifllemifltir. Onlar›n sistemi, flu an sahip ol-
du¤umuzdan çok daha insanc›l gözükmektedir. 14
Gerçekten de Filistin'in Osmanl› yönetiminden ç›kmas›n›n ard›n-
dan, ülke bir daha 'insanc›l' bir yönetim görmemifltir. ‹ngilizler iki
dünya savafl› aras›ndaki dönemde bir yandan Araplar› böl-yönet stra-
tejisiyle ezmifl, bir yandan da sonradan kendilerine de zarar verecek
olan Siyonizmi güçlendirmifllerdir. Siyonizm Araplar›n tepkisiyle kar-
fl›laflm›fl ve Filistin 1930'lardan itibaren iki halk aras›nda çat›flmalara
sahne olmufltur. Siyonistler Araplara karfl› savaflmak üzere terör ör-
gütleri kurmufl, bir süre sonra bunlarla ‹ngilizleri de vurmaya baflla-
m›fllard›r. ‹ngiltere bafla ç›kamad›¤› ülkeyi 1947'de terk etmifl, ard›n-
dan 'çat›flma' savafla dönüflmüfl ve halen sürmekte olan ‹srail iflgalleri
ve katliamlar› bafllam›flt›r.
Ortado¤u'nun tekrar 'insanc›l' olabilmesi için, Yahudilerin Siyo-
nist ideolojiyi terk etmeleri ve 'sadece Yahudilere ait bir Filistin' hede-
finden vazgeçip 'Araplarla birarada eflit flartlarda yaflamay›' kabul et-
meleri zorunludur. Araplar›n ise -baz›lar›nca benimsenmifl olan- '‹sra-
Filistin
